Đến hẹn lại… lo

Thống kê của Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cho thấy, trong 5 tháng đầu năm 2022, cả nước xảy ra 11 vụ ngộ độc thực phẩm với 263 người bị ngộ độc, trong đó có 2 trường hợp tử vong. Cơ quan này cảnh báo, trong mùa hè nắng nóng, việc gia tăng sử dụng nước đá, nguyên liệu tươi sống, nấu thức ăn không chín kỹ, nấu xong không ăn ngay hoặc không đun lại sau khi bảo quản thức ăn quá 2 giờ... dễ dẫn tới nguy cơ ngộ độc thực phẩm hay mắc bệnh truyền qua thực phẩm do phát sinh vi khuẩn gây hại.

Theo chuyên gia, trong môi trường nắng nóng, vi khuẩn sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Chẳng hạn, vi khuẩn E.coli gây bệnh đường ruột, tiêu chảy; vi khuẩn Salmonella gây bệnh thương hàn; vi khuẩn Shigella gây đau bụng, tiêu chảy, ngộ độc đường ruột; vi khuẩn Staphylococcus aureus gây mủ ở vết thương; vi khuẩn Clostridium gây tiêu chảy; vi khuẩn Vibrio cholerae gây bệnh tả…

Bên cạnh đó, thời gian gần đây, ngộ độc thực phẩm do loại trực khuẩn Clostridium botulinum gây ra là đáng sợ hơn cả. Đây là loại vi khuẩn kỵ khí (phát triển không cần có ô-xy), tồn tại ở thực phẩm đóng hộp không được bảo quản đúng tiêu chuẩn. Clostridium botulinum có ngoại độc tố cực mạnh, đặc biệt ảnh hưởng rất xấu đến hệ thần kinh, có thể gây tử vong.

Ngoài ra, khi hè tới, thức ăn đường phố cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc cao. Có thể dễ dàng bắt gặp trên phố các quầy bán thức ăn nhanh với đủ loại xúc xích, thịt nướng, thịt viên chiên, nem chua rán…; các loại nước uống đóng chai hoặc tự chế biến như nước ép, sữa hạt… Các loại thực phẩm, nước giải khát này thường có giá rất rẻ, nhưng quy trình chế biến của chúng có được đảm bảo, nguồn gốc, xuất xứ, hạn sử dụng có rõ ràng hay không, thì người tiêu dùng ít quan tâm.

Tại nhiều cửa hàng kinh doanh thực phẩm bình dân như bia hơi vỉa hè hay “cơm bụi”, tình trạng sử dụng lại thức ăn thừa từ nhiều ngày khá phổ biến. Tại một quán “cơm bụi” trên phố Dịch Vọng Hậu (Cầu Giấy, Hà Nội), phóng viên Báo Đầu tư chứng kiến cảnh thức ăn thừa của khách được gom lại vào một chiếc bát to để tiếp tục bán vào ngày hôm sau. Không những vậy, quán ăn này còn bảo quản đồ ăn chín và thực phẩm sống lẫn lộn. Nhân viên chế biến dùng tay bốc thịt sống, rồi lại thái thịt chín bày ra đĩa; có lúc đông khách, các loại đĩa đựng đồ tươi sống chỉ kịp “lau qua” trước khi đựng đồ ăn chín…

Ra quân kiểm tra

Bà Lương Thị Minh Nguyệt, Trưởng phòng Y tế quận Long Biên (TP. Hà Nội) cho biết, nhằm giảm thiểu các vụ ngộ độc thực phẩm xuất phát từ thói quen chế biến không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm của các hộ kinh doanh, Phòng Y tế quận Long Biên đã phối hợp với các phường tập trung kiểm tra những cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm được sử dụng nhiều trong mùa nắng nóng, như nước uống đóng chai, nước đá, cà phê, giải khát, các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống…

Tương tự, tại quận Ba Đình (Hà Nội), trong mùa hè này, các cơ quan chức năng của quận tăng cường kiểm tra, giám sát đối với các sản phẩm nước uống đóng chai, thực phẩm có nguy cơ cao gây ngộ độc. Cùng với đó, Quận sẽ thực hiện công tác cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm theo quy định và phân cấp; cập nhật công khai các cơ sở vi phạm quy định về an toàn thực phẩm trên cổng thông tin điện tử của Quận và hệ thống thông tin phường. Bên cạnh đó, tăng cường các hoạt động tuyên truyền bằng nhiều hình thức, tổ chức tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm cho người quản lý, kinh doanh thực phẩm, dịch vụ ăn uống và người tiêu dùng.

Để hạn chế các vụ ngộ độc nguy hiểm, bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai lưu ý, người dân cần ăn chín (thức ăn không ôi, thiu, không để quá 2 giờ sau chế biến) và uống  nước đã được đun sôi. Tuyệt đối không ăn thức ăn chưa nấu chín như tiết canh, nem chua, gỏi, thực phẩm đóng hộp quá hạn hoặc có hiện tượng phồng (có vi khuẩn sinh hơi, có thể là Clostridium botulinum).

Các loại quả tươi phải được ngâm vào nước sạch và rửa thật sạch trước khi ăn. Người dân không nên ăn rau sống, kể cả các loại rau ăn kèm trong nhân bánh mì, phở, bún chả, thịt nướng... Không nên ăn hoặc uống các loại thực phẩm nghi ngờ không đảm bảo vệ sinh như nước đá cây, nước mía bán vỉa hè, kem bán dạo. Các loại thực phẩm cần phải nấu chín. Thực phẩm chưa dùng đến hoặc thực phẩm thừa trong các bữa ăn nếu muốn giữ lại, thì chỉ để ở nhiệt độ phòng không quá 2 giờ, sau đó cần bảo quản trong tủ lạnh. Những loại thực phẩm hoặc thức ăn chín khi nghi ngờ không đảm bảo chất lượng và vệ sinh thì tuyệt đối không mua.