Đến tái khám tại Trung tâm mắt Công nghệ cao Tâm Anh vào cuối tháng 6, anh Trần Tuấn Nam, 35 tuổi cho biết đang sinh sống và làm việc tại Đức. Lịch trình cá nhân của anh rất bận rộn, tuy nhiên lịch điều trị bệnh mắt chưa phù hợp.

Anh Nam kể bị cận hai diop từ khi học trung học phổ thông. Số độ cận giữ nguyên đến nay, song độ loạn tăng tới 4 diop. Anh nhìn mờ, nhòe dần, thi thoảng nhìn một vật có hai hoặc ba bóng mờ.

Bệnh viện tại Đức đánh giá anh đủ điều kiện mổ xóa cận, hẹn phẫu thuật sau hai tháng. Lý do, bác sĩ nước này chỉ khám ngay những trường hợp bệnh nặng, phải cấp cứu.

Người có bệnh không nguy cấp như răng, khớp, mổ cận, sẽ được khám với bác sĩ gia đình hoặc được cấp giấy hẹn để gặp bác sĩ chuyên khoa. Thời gian chờ đợi thông thường hai tuần đến một tháng, có thể vài tháng, nửa năm.

Ở trường hợp của anh Nam bị cận thị, sau khi thăm khám chuyên sâu và bác sĩ chuyên khoa chỉ định mổ mắt, cần chờ đợi thêm hai tháng để tới lịch phẫu thuật. Thêm vào đó, chi phí điều trị cao gấp ba lần Việt Nam nhưng không được chọn ngày mổ mà phải theo sắp xếp của bệnh viện.

Nam cho biết đã chờ khám trong vòng một tháng, không muốn tiếp tục chờ đợi và nhận lịch phẫu thuật bất lợi. Vì vậy, anh thăm hỏi các bệnh viện ở quê nhà, quyết định điều trị nhân chuyến về nước vào cuối tháng 5.

PGS.Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc Trung tâm Mắt công nghệ cao Tâm Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Nhãn khoa Việt Nam, trực tiếp phẫu thuật cho Nam, sử dụng phương pháp SMILE Pro. Ca mổ kéo dài chưa đến 20 phút, bệnh nhân khôi phục thị lực 10/10 khi tái khám sau một ngày.

Còn chị Nguyễn Thùy Dương, 22 tuổi, du học sinh, về Việt Nam mổ cận do chi phí rẻ hơn. Chị cho biết bị cận thị nặng tới 10 diop, loạn 2 diop nên nhìn kém khi trời tối. Cặp kính gọng dày khiến chị khó tập luyện thể thao.

Theo Dương, Singapore có nền y tế đứng thứ 6 thế giới, kèm theo chi phí đắt đỏ. Còn Việt Nam có phí mổ cận chỉ bằng một nửa, một phần ba, vẫn có máy móc được đầu tư hiện đại, mới, bác sĩ phẫu thuật lành nghề.

PGS.Hiệp đánh giá chị Dương có độ cận cao, song giác mạc mỏng, áp dụng phương pháp Phakic đặt thấu kính nội nhãn tối ưu nhất. Đây là phương pháp ít xâm lấn, không can thiệp sâu vào cấu trúc mắt, không bào mòn giác mạc, giảm thiểu biến chứng. Bác sĩ rạch một đường nhỏ ở rìa giác mạc để đưa thấu kính nội nhãn vào sau mống mắt và phía trước thủy tinh thể.

Nhược điểm của mổ Phakic là chi phí cao hơn so với phương pháp laser xóa cận. Thấu kính nội nhãn cần thiết kế riêng, tương thích cao nhất với người bệnh, mất thời gian hơn một tháng.

Ca mổ diễn ra trong vòng 20 phút. Chị Dương phục hồi thị lực ngay trong ngày và sinh hoạt bình thường vào ngày hôm sau.

PGS-TS Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc Trung tâm Mắt Công nghệ cao Tâm Anh, cho biết trung tâm đón tiếp số lượng Việt kiều về quê hương phẫu thuật cận thị trong tháng 5 và tháng 6 tăng 30% so với tháng 4, 5.

Họ thường tranh thủ thời gian về thăm người thân, kỳ nghỉ hè, nghỉ lễ để khám và sắp xếp mổ cận. Nhiều người có thời gian nghỉ dài nên chọn được thời gian phẫu thuật, nghỉ ngơi hợp lý, từ đó bình phục hoàn toàn trước khi trở lại công việc.

Xu hướng du lịch y tế, người Việt từ nước ngoài về quê hương điều trị đã xuất hiện trong 5 năm trở lại đây. Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, Việt Nam đón khoảng 300.000 người nước ngoài đến khám ngoại trú và khoảng 57.000 người điều trị nội trú năm 2022. Trong đó, lượng khách đến TP HCM chiếm 40%.

Theo ước tính của Bộ Y tế năm 2018, bệnh nhân từ nước ngoài đến điều trị chủ yếu là Việt kiều, người bệnh ở nhiều quốc gia lân cận như Campuchia, Lào, người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Việt Nam. Lý do, Việt Nam có sự phát triển về kỹ thuật y tế ở các lĩnh vực như làm răng, phẫu thuật mắt, ghép tạng; giá cả cạnh tranh, đặt lịch hẹn bác sĩ và phẫu thuật nhanh chóng, dễ dàng.

PGS Hiệp chia sẻ hiện chưa có thống kê chính xác về số lượng Việt kiều mổ và điều trị các bệnh lý về mắt. Trên toàn quốc, xu hướng người nước ngoài đến Việt Nam điều trị thường chọn các ngành như phẫu thuật thẩm mỹ, răng hàm mặt.

Lý giải xu hướng, PGS Hiệp nêu lên ba lý do ở các khía cạnh công nghệ và trình độ bác sĩ, chi phí điều trị, thời gian hồi phục.

Về mặt công nghệ, 10 năm trước, công nghệ mổ cận của Việt Nam tụt hậu so với thế giới 6 năm. Nay, công nghệ phẫu thuật trong nước đã ngang tầm thế giới. Việt Nam là nước đứng đầu Đông Nam Á về số ca mổ cận.

Như phương pháp SMILE Pro thực hiện trên máy Visumax 800, được xem là công nghệ hiện đại nhất thế giới hiện nay trong điều trị cận, loạn. Máy ra đời năm 2021, Việt Nam sở hữu và đưa vào ứng dụng ngay trong năm 2022. Song song với công nghệ, nước ta có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trình độ cao, có khả năng điều trị cho mọi trường hợp người bệnh.

Công nghệ hiện đại cho phép rút ngắn thời gian mổ và phục hồi trên bệnh nhân. Mỗi ca mổ kéo dài khoảng 10-20 phút, thời gian hồi phục 1-3 ngày, sau đó trở lại với sinh hoạt bình thường.

Trong vòng 1 tháng đầu tiên, bệnh nhân nên tránh các hoạt động như bơi lội, gội đầu kiêng nước vào mắt, nằm ngủ không nên nằm sấp tạo áp lực lên mắt, nên đeo kính chống bụi để đảm bảo mắt được hồi phục tốt nhất.

Bên cạnh yếu tố công nghệ, vấn đề chi phí cũng được nhiều người ưu tiên khi lựa chọn mổ tại Việt Nam. Tại Đức, một ca mổ SMILE Pro giá thấp nhất khoảng 5.000 euro (tương đương khoảng 136 triệu đồng), tại Việt Nam khoảng 50-60 triệu đồng.

Tại Singapore, chi phí cho một ca mổ Phakic dao động từ 8.000 đến 15.000 SGD (tương đương 150-280 triệu đồng), còn Việt Nam dao động khoảng 80-100 triệu đồng.

Tương tự Việt Nam, bảo hiểm y tế Singapore không chi trả cho phẫu thuật cận thị. Ngược lại, Đức có bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện (tư nhân), với nhiều mức đóng, loại bảo hiểm khác nhau.

Với phẫu thuật điều trị tật khúc xạ bằng laser và áp dụng bảo hiểm tự nguyện, tùy theo loại bảo hiểm, người bệnh sẽ được chi trả một phần hoặc toàn bộ.

Tổng Thư ký Hội Nhãn khoa Việt Nam đánh giá xu hướng Việt kiều và người nước ngoài về Việt Nam chữa bệnh đang ngày càng tăng. Trong các bệnh lý về mắt, số lượng phẫu thuật điều trị tật khúc xạ cao nhất.

“Đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy chất lượng khám chữa bệnh của Việt Nam đang được nâng cao. Xu hướng này hoàn toàn phù hợp với kỳ vọng của Bộ Y tế mong muốn xây dựng những dịch vụ y tế chất lượng, phục vụ tốt để người bệnh có tiền không phải ra nước ngoài khám chữa bệnh”, PGS.Hiệp nói.

Ông kỳ vọng trong 10-20 năm tới, Việt Nam trở thành quốc gia ngày càng thu hút du lịch - sức khỏe - y tế - nghỉ dưỡng, đóng góp ngoại tệ cho ngân sách quốc gia, tạo động lực nâng cấp hệ thống bệnh viện trở thành nền công nghiệp y tế trong tương lai.