Trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội tiếp tục được đẩy nhanh tốc độ lấy mẫu xét nghiệm, đặc biệt là lấy mẫu ở những vùng có nguy cơ cao để phát hiện kịp thời các ổ dịch.

CDC Hà Nội tối ngày 7/9 cho hay, ngành Y tế Hà Nội đã phối hợp với 30 quận, huyện, thị xã tổ chức lấy mẫu xét nghiệm cho người sinh sống trong các khu vực phong tỏa, các khu vực nguy cơ cao có nhiều ca bệnh, ổ dịch và người thuộc các nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh như: Shipper; người bán hàng tại các chợ truyền thống, chợ cóc;

Nhân viên bán hàng tại siêu thị, trung tâm thương mại; người bán hàng tạp hóa tại nhà; nhân viên bán xăng; lái xe khu công nghiệp, đường dài;

Bảo vệ tại chung cư, khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, cơ quan, đoàn thể; công nhân xây dựng đang mắc kẹt tại Hà Nội; nhân viên bán thuốc tại các quầy thuốc; người làm tại các kho hàng bán lẻ; người trực chốt kiểm dịch; lực lượng hỗ trợ chống dịch; nhân viên công ty môi trường đô thị trực tiếp thu gom rác (lái xe, lao công).

Tính đến hết ngày 7/9, toàn thành phố lấy được 817.765 mẫu, đạt 81,78% kế hoạch. Kết quả có 685.519 mẫu có kết quả (11 mẫu dương tính và 685.508 mẫu âm tính), còn lại 132.246 mẫu chưa có kết quả.

Việc lấy mẫu cho người sống trong khu vực phong tỏa được triển khai thực hiện tại 8 quận, huyện là Đông Anh, Đống Đa, Hà Đông, Hai Bà Trưng, Hoàn Kiếm, Hoàng Mai, Thanh Trì, Thanh Xuân với số mẫu dự kiến là 200.000 mẫu. Tổng số mẫu đã được lấy là 44.663 mẫu, đạt 22,3%, trong đó 36.064 mẫu đã có kết quả âm tính, số còn lại đang chờ kết quả. 

Kết quả lấy mẫu cho người sinh sống trong các khu vực nguy cơ cao và đối tượng nguy cơ cao với chỉ tiêu dự kiến là 800.000 mẫu, triển khai tại 30 quận, huyện, thị xã. Hiện đã lấy được 773.102 mẫu, đạt 96,6% so với kế hoạch. Kết quả đã có 649.455 mẫu có kết quả (649.444 mẫu âm tính, 11 mẫu dương tính), số còn lại đang chờ kết quả.

Cụ thể 10 trường hợp dương tính thuộc đối tượng ở khu vực nguy cơ ghi nhận tại 3 quận, huyện gồm: Thanh Xuân 7 trường hợp (Thanh Xuân Nam: 6, Thanh Xuân Trung: 1), Thanh Trì có 2 trường hợp (đều tại Tả Thanh Oai), Hà Đông 01 trường hợp (Quang Trung). 1 trường hợp dương tính là đối tượng nguy cơ ở xã Tân Minh, huyện Thường Tín.

Để hoàn thành được kế hoạch thành phố giao, hiện tại các quận, huyện, thị xã vẫn đang tiếp tục lấy mẫu xét nghiệm để phát hiện, bóc tách kịp thời các trường hợp F0 ra khỏi cộng đồng, thực hiện cách ly, điều trị theo quy định. Đồng thời, đánh giá lại các khu vực nguy cơ, và đánh giá thêm về khu vực nguy cơ, đối tượng nguy cơ để thực hiện hiệu quả công tác phòng chống dịch.

Còn theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM, thành phố đã cơ bản đã hoàn thành xét nghiệm đợt 1, đợt 2 ở tất cả các vùng đỏ, cam, vàng, xanh. Kết quả xét nghiệm RT-PCR từ ngày 27/4 đến 6/9, thành phố đã lấy 1.729.651 mẫu với 6.243.805 người được lấy mẫu.

Với số lượng mẫu lớn được lấy trong thời gian ngắn nhiều người dân lo ngại về nguy cơ lây nhiễm Covid-19 khi đi lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc nếu nhân viên y tế lơ là các biện pháp phòng hộ.

Sở dĩ như vậy là do qua quan sát cho thấy thực tế nhiều nhân viên y tế chỉ dùng một đôi găng tay để lấy mẫu cho hàng trăm người song lại “quên” sát khuẩn tay sau mỗi lần lấy mẫu.

Chuyên gia cảnh báo việc không đảm bảo vệ sinh tay trong quá trình lấy mẫu sẽ mang đến nguy cơ lây nhiễm rất lớn. Theo đó, khi lấy mẫu, người dân buộc phải kéo khẩu trang xuống và mở mũi để nhân viên y tế thực hiện thao tác. Lúc này, nếu người được lấy mẫu là F0, virus hoàn toàn có thể dính vào găng tay nhân viên y tế. 

Nếu không lập tức sát khuẩn tay sau đó, nhân viên y tế lại tiếp tục đưa tay chạm vào mũi người dân tiếp theo, nguy cơ lây nhiễm là rất cao. Thậm chí, hành động này có thể gây lây nhiễm virus cho cả một khu phố.

Theo PGS.TS.Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, khi Hà Nội xét nghiệm toàn bộ người dân thành phố, có thể khiến nhân viên y tế quá tải, kiệt sức, đôi lúc, đôi chỗ lơ là sát khuẩn tay sau khi lấy mẫu.

Vì thế, chuyên gia cho rằng, nếu cảm thấy không an toàn khi nhân viên y tế không thực hiện sát khuẩn trước khi lấy mẫu, người dân có quyền từ chối lấy mẫu xét nghiệm.

Ngoài ra, với tổng lực lấy mẫu xét nghiệm trên quy mô lớn theo ông Nga có thể sẽ dẫn đến cảnh tụ tập đông người, không đảm bảo giãn cách, nguy cơ từ dịch qua việc này cũng rất lớn.

Trước lo lắng của người dân, ông Khổng Minh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Hà Nội cho biết, theo quy định của Bộ Y tế, sau mỗi lần thực hiện lấy mẫu, nhân viên y tế phải sát khuẩn tay cẩn thận bằng cồn. Nếu lấy mẫu cho người này, chưa sát khuẩn mà lấy mẫu cho người kia là sai quy định.

Trong tất cả các đợt lấy mẫu xét nghiệm diện rộng, CDC Hà Nội đã có chỉ đạo tới tất cả đơn vị, nhân viên y tế làm nhiệm vụ lấy mẫu, yêu cầu phải có đồ bảo hộ, găng tay đạt chuẩn khi làm việc. Găng tay không cần thay liên tục, nhưng việc sát khuẩn liên tục là bắt buộc.

Lãnh đạo CDC Hà Nội cũng yêu cầu cơ sở thực hiện lấy mẫu và người dân đi lấy mẫu việc phải tuân thủ tuyệt đối quy trình về sát khuẩn, giãn cách.

Để hạn chế thấp nhất lây nhiễm chéo, đặc biệt khi Hà Nội chuẩn bị lấy mẫu toàn Thành phố, ông Tuấn cho biết, CDC có các đội giám sát, hỗ trợ quận, huyện để đôn đốc, nhắc nhở việc tuân thủ các quy định chuyên môn về công tác lấy mẫu, vận chuyển, bảo quản.

Ông Tuấn cũng lưu ý khi lấy mẫu xét nghiệm, việc trang bị khẩu trang đầy đủ là quan trọng nhất với người dân. Bên cạnh đó, cần tuân thủ quy định về giãn cách. Đặc biệt, nếu thấy nhân viên y tế sơ suất, quên việc sát khuẩn, người dân có quyền nhắc nhở để bảo đảm an toàn cho bản thân.