“Bộ não số” của chính quyền điện tử

Chỉ riêng trong tháng 9/2020, VNPT đã cùng các tỉnh Kon Tum, Bình Phước, Trà Vinh, Phú Thọ khai trương hệ thống IOC. Trước đó, IOC của các tỉnh, thành phố như Đà Lạt, Hà Nam, Cao Bằng, TP. Hà Giang, Tây Ninh… đã chính thức đi vào hoạt động. Tính đến nay, VNPT triển khai xây dựng và đưa vào khai thác, vận hành gần 20 trung tâm IOC của cả nước, là đơn vị tiên phong trong xây dựng IOC.

IOC chính là một trong các giải pháp trọng tâm nhằm đẩy nhanh phát triển chính phủ điện tử, thực hiện mục tiêu chuyển đổi số quốc gia theo yêu cầu của Chính phủ. Việc xây dựng IOC là một mục tiêu quan trọng nhằm phục vụ sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo các tỉnh, thành phố trên cả nước.

Khi đưa vào hoạt động, IOC sẽ vận hành hơn 10 dịch vụ về giám sát, điều hành chỉ tiêu kinh tế - xã hội, giám sát dịch vụ hành chính công, văn bản điện tử, dịch vụ kết nối người dân - chính quyền, giám sát, điều hành lĩnh vực y tế, giáo dục, du lịch, giám sát camera an ninh thông minh, camera an toàn giao thông và thông tin trên mạng xã hội.

Chẳng hạn, Hệ thống giám sát môi trường giúp các tỉnh thống kê, tổng hợp số liệu giám sát môi trường nước, không khí, nhiệt độ, độ ẩm tại các trạm thủy văn của tỉnh, hỗ trợ Sở Tài nguyên và Môi trường trong công tác quản lý chất lượng môi trường. Hệ thống an toàn thông tin giúp theo dõi các cảnh báo về các nguy cơ tấn công mạng của các loại virus, mã độc... trong hệ thống mạng diện rộng của tỉnh, bao gồm các cơ quan nhà nước từ tỉnh xuống tới cấp xã, để kịp thời xử lý và khắc phục. Hoặc Hệ thống giám sát thông tin mạng xã hội giúp cho cơ quan, tổ chức lắng nghe, thu thập thông tin về lĩnh vực quản lý của cơ quan, tổ chức trên các kênh thông tin để từ đó theo dõi, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân và đưa ra những chính sách phù hợp…

Điển hình như tại IOC Đà Lạt, lần đầu tiên trên cả nước, vấn đề phức tạp nhất, nóng bỏng nhất là quản lý dữ liệu đất đai được số hóa. IOC Đà Lạt đã tích hợp phần mềm trên thiết bị di động “Thông tin quy hoạch Đà Lạt”, xây dựng cơ sở dữ liệu không gian theo mô hình dữ liệu tập trung nhằm nâng cao công tác quản lý quy hoạch và công bố thông tin cho người dân như dữ liệu về quy hoạch đất đai, quy hoạch kiến trúc xây dựng, dữ liệu lớp giao thông, thông tin giá đất, xây dựng các khu chung cư mới, quy hoạch các khu đô thị, di dời nhà ở, tái kiến thiết các khu vực… trên nền tảng GIS.

Đến nay, “Thông tin quy hoạch Đà Lạt” đã số hóa dữ liệu được 97.751 thửa đất cho các phường, số hóa dữ liệu quy hoạch cho 11 phân khu và quy hoạch chi tiết trên địa bàn TP. Đà Lạt đã được UBND tỉnh phê duyệt… Người dân, doanh nghiệp, nhà quản lý chỉ cần mở ứng dụng, click là có thể biết rõ thửa đất cần biết nằm ở vị trí nào, diện tích bao nhiêu, tình trạng sử dụng đất như thế nào, được phép xây dựng bao nhiêu tầng…

“Với việc tích hợp thông tin, số liệu của nhiều lĩnh vực hoạt động lại được thể hiện trực quan, sinh động, IOC sẽ giúp các cấp lãnh đạo có cái nhìn tổng quan, toàn diện về mọi mặt hoạt động kinh tế - xã hội theo thời gian thực. Từ đó, đưa ra quyết định nhanh chóng, kịp thời, chuẩn xác, tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức trong quá trình giám sát, điều hành công việc. Các tính năng, dịch vụ của IOC cũng sẽ giúp tăng tính tương tác giữa người dân với chính quyền, góp phần cải thiện mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp đối với hoạt động của chính quyền”, ông Huỳnh Quang Liêm, Phó tổng giám đốc VNPT cho biết.

Đặt kỳ vọng cao vào IOC

Lâm Đồng đang tập trung xây dựng chính quyền số, chính phủ điện tử, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm tối đa các khoản chi phí không cần thiết cho người dân. VNPT đã tư vấn cho UBND tỉnh Lâm Đồng tập trung ưu tiên xây dựng chính quyền số, chính quyền điện tử, áp dụng công nghệ số vào du lịch, sản xuất nông nghiệp thông minh, lĩnh vực quản lý rừng và môi trường, giáo dục - đào tạo, y tế và quản lý đô thị.

Đánh giá hoạt động của IOC Đà Lạt, ông Phan Văn Đa, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng cho rằng, việc xây dựng Trung tâm điều hành thông minh TP. Đà Lạt là một bước tiến lớn trên lộ trình tiến tới xây dựng Đà Lạt thành thành phố thông minh, nhằm tạo được những lợi ích thiết thực nhất trong phục vụ người dân, du khách, doanh nghiệp. Cùng với chủ trương, định hướng của tập thể lãnh đạo UBND tỉnh và sự vào cuộc của các doanh nghiệp viễn thông - công nghệ thông tin, kỳ vọng rằng, TP. Đà Lạt nói riêng và tỉnh Lâm Đồng nói chung sẽ là đơn vị đi đầu cả nước về ứng dụng công nghệ thông tin, theo đúng chủ trương của Chính phủ.

Còn tại Kon Tum, ông Nguyễn Văn Hòa, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum cho biết, các sản phẩm, ứng dụng công nghệ thông tin được tỉnh áp dụng đã bước đầu mang lại hiệu quả nhất định, phù hợp với xu thế phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0. Từ những kết quả đó, có thể thấy, quá trình ứng dụng công nghệ thông tin của tỉnh đã đi vào thực chất, hiệu quả, đem lại những chuyển biến tích cực cho công tác chỉ đạo, điều hành, góp phần hiện đại hóa nền hành chính công của tỉnh...

Còn tại Bình Phước, tỉnh này đang triển khai xây dựng đô thị thông minh tại TP. Đồng Xoài, thị xã Bình Long và Phước Long, tiến tới mở rộng ra các địa phương khác trong tỉnh. Do đó, việc triển khai xây dựng và đưa vào vận hành IOC tỉnh sẽ tạo nền tảng, đòn bẩy và cú hích để các ngành, địa phương chung tay xây dựng chính quyền điện tử tại tỉnh; hướng đến ứng dụng khoa học - kỹ thuật hiện đại, tập trung để thay đổi cách thức quản lý nhà nước theo hướng “điện tử hóa”, đem đến hiệu quả và tiện ích trong công tác quản lý, giám sát điều hành của các cấp, ngành.

“IOC của tỉnh được thành lập đã thể hiện quyết tâm chính trị cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bình Phước. Mục tiêu tỉnh đặt ra đối với trung tâm này là từng bước tập trung toàn bộ dữ liệu trên các lĩnh vực, giúp lãnh đạo tỉnh nhanh chóng phân tích, đánh giá và đưa ra quyết định chỉ đạo, điều hành kịp thời”, bà Trần Tuệ Hiền, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước cho biết.

Còn ông Phạm Đức Long, Chủ tịch Hội đồng Thành viên VNPT thì cho biết, với các IOC, lãnh đạo các cấp ở địa phương có thể thấy ngay: bệnh viện nào quá tải, nơi nào có dịch bệnh, trường học nào có bạo lực học đường, mưa to ngập lụt ở khu vực nào… để ngay lập tức chỉ đạo, điều hành kịp thời. Đặc biệt, với các công nghệ được áp dụng hiện nay, IOC sẽ thực hiện phân tích dữ liệu lớn để phát ra các cảnh báo, hỗ trợ ra quyết định cho lãnh đạo. Đây sẽ là một cuộc cách mạng trong chính phủ số.

Không chỉ triển khai tại các địa phương, VNPT còn phối hợp cùng Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành thiết kế xây dựng và đưa vào vận hành Trung tâm thông tin, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (khai trương vào ngày 19/8/2020). Trung tâm được kết nối với các trung tâm điều hành của các bộ, ngành, địa phương, trở thành một trong những thành phần cốt lõi của hạ tầng số thông minh.

Thông qua Trung tâm, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có thể theo dõi, kiểm tra được các hoạt động theo từng lĩnh vực do các bộ, ngành, địa phương quản lý; thực hiện công tác chỉ đạo, điều hành trực tiếp tới các bộ, ngành, địa phương và trên thực địa.

Việc xây dựng, vận hành IOC của Chính phủ sẽ thúc đẩy các tỉnh hình thành IOC cấp tỉnh và hình thành mô hình IOC xuyên suốt từ Trung ương tới địa phương và hình thành mô hình IOC tổng thể chung về phát triển chính phủ số.

IOC được xây dựng dựa trên việc ứng dụng những công nghệ hiện đại, được thiết kế với khả năng chịu tải cao, sẵn sàng mở rộng quy mô, cũng như bổ sung, điều chỉnh tính năng một cách linh hoạt, bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin.

Dựa trên mô hình vận hành và yêu cầu về chỉ tiêu giám sát, hệ thống IOC liên tục được tích hợp bổ sung các hệ thống thông tin khác, khai thác dữ liệu được chuẩn hóa để ngày càng mở rộng và nâng cấp năng lực điều hành trên môi trường số.

Chuyển đổi số hoạt động giám sát, chỉ đạo điều hành là một trong những bước đi đầu tiên của quá trình chuyển đổi số chính quyền và xây dựng đô thị thông minh.

Định hướng xây dựng và vận hành các IOC từ cấp Chính phủ đến các bộ, ngành, địa phương đã, đang và sẽ góp phần xây dựng chính phủ số, kinh tế số, xã hội số. Đồng thời, khẳng định vị thế tiên phong và dẫn dắt của VNPT trong công cuộc chuyển đổi số quốc gia.