Các lĩnh vực của một đô thị thông minh - Smart city |
Theo Phó thủ tướng, cả hệ thống chính trị, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, các trường đại học, các viện nghiên cứu, các nhà khoa học và cộng đồng xã hội phải kết nối với nhau, chia sẻ với nhau, cùng phối hợp hành động để tạo nên sức mạnh vì Cách mạng công nghiệp lần thứ tư là chia sẻ - kết nối.
Chính vì vậy "Xây dựng đô thị thông minh tại Việt Nam" là một trong 4 chủ đề lớn được đưa ra bàn thảo tại Diễn đàn cấp cao CNTT-TT Việt Nam 2017 (ICT Sumit 2017). Trong đó, hai vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm nhất là việc chưa có một tiêu chuẩn cụ thể về smart city cho Việt Nam và vấn đề tương thích giữa các giải pháp, liên thông dữ liệu trong quá trình triển khai. Là một trong những doanh nghiệp cung cấp giải pháp đô thị thông minh chủ lực tại Việt Nam, VNPT đã có những chia sẻ cởi mở về những vấn đề này.
Theo Giáo sư Nguyễn Ái Việt, Viện trưởng Viện Công nghệ thông tin Đại học Quốc gia Hà Nội, khái niệm thành phố thông minh đã được nhắc đến từ nhiều năm nay và thế giới cũng đã có bộ tiêu chuẩn ISO dành cho Smart city. Bộ tiêu chuẩn này gồm 18 chỉ số thuộc 6 lĩnh vực: (1) Người dân thông minh, (2) Kinh tế thông minh, (3) Môi trường sống thông minh, (4) Chính quyền số thông minh, (5) Đời sống thông minh và (6) Giao thông, liên lạc thông minh.
Tuy nhiên, đây là bộ tiêu chuẩn chung, còn với mỗi quốc gia, với đặc điểm riêng về văn hóa, kinh tế, xã hội thì việc áp dụng sẽ khác nhau. Vì vậy, ASSOCIO - Hiệp hội công nghiệp máy tính châu Á và châu Đại Dương đã đề xuất xây dựng chuẩn về smart city riêng cho các quốc gia trong hai khu vực. Đến cuối năm 2016 ASSOCIO đã hình thành một mô hình khung và đề xuất triển khai thử nghiệm tại 9 thành phố trong khu vực, trong đó có 3 thành phố tại Việt Nam. Dự kiến cuối năm nay sẽ tổng hợp kết quả triển khai thử nghiệm tại 9 thành phố này và sẽ hoàn thành bộ tiêu chuẩn trong năm sau.
Vì vậy, có thể nói rằng cho tới thời điểm hiện tại vẫn chưa có một bộ tiêu chuẩn chính thức đối với việc triển khai smart city tại Việt Nam. Smart city được hiểu một cách khá chung chung là “việc sử dụng CNTT ở mức độ cao để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân”.
Chia sẻ tại buổi tọa đàm, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Huỳnh Quang Liêm cho biết, đây khái niệm còn khá chung chung và mơ hồ. Đồng thời việc chưa có bộ tiêu chuẩn chính thức là một trong những thách thức đối với các nhà cung cấp giải pháp khi tư vấn, triển khai cho khách hàng. Tuy nhiên, với VNPT đây không phải là vấn đề quá lớn. Trong quá trình xây dựng giải pháp, VNPT đã hợp tác với nhiều đối tác lớn của nước ngoài.
Hiện nay VNPT đã hợp tác với rất nhiều đối tác nước ngoài, trong đó có cả Microsoft, Fujitsu… để xây dựng giải pháp thành phố thông minh - VNPT Smart city), hướng tới đáp ứng được nhu cầu khác nhau của tất cả các tỉnh thành trên cả nước, cả về tính năng và bảo mật.
VNPT cũng đã tổ chức nhiều đoàn công tác sang các quốc gia khác để học hỏi kinh nghiệm. Qua đó, VNPT nhận thấy rõ rằng nhu cầu khi triển khai đô thị thông minh ở mỗi một địa phương là khác biệt, dẫn tới giải pháp, lộ trình triển khai cũng như các tiêu chuẩn đi kèm cũng có sự khác biệt. Vì vậy, trước hết cần làm việc với khách hàng để tìm hiểu nhu cầu cụ thể, sau đó khảo sát tình hình rồi mới đề xuất giải pháp, xây dựng lộ trình.
Trước sự e ngại của một số đại biểu về khả năng tương thích các giải pháp của các nhà cung cấp dịch vụ khác nhau khi triển khai smart city, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Huỳnh Quang Liêm một lần nữa khẳng định việc tương thích giải pháp là điều bắt buộc. Giải pháp VNPT Smart City của VNPT được phát triển trên một nền tảng hoàn toàn mở, hỗ trợ tất cả các giải pháp công nghệ của các đối tác triển khai trên đó. Ngoài tính tương thích, nền tảng này còn phải đảm bảo để các dữ liệu trên toàn hệ thống có thể liên thông với nhau, hỗ trợ công tác điều hành hàng ngày cũng như phục vụ công tác xây dựng quy hoạch trong tương lai của chính quyền.
Về cơ bản, một đô thị thông minh sẽ có 8 thành phần chính cần được ứng dụng CNTT tiên tiến trong việc quản lý và vận hành. Đó là: Chính quyền điện tử, Môi trường, nước, năng lượng; Giao thông; Quy hoạch và quản lý cơ sở hạ tầng; Giáo dục; Y tế và an sinh xã hội; An ninh xã hội và phát triển Văn hóa du lịch. |
Còn theo ông Đặng Thanh Hưng, Trưởng bộ phận Nghiên cứu smart city của VNPT, để xây dựng một bộ tiêu chuẩn cho một đô thị thông minh thì phải có các hệ thống như trung tâm điều hành thông minh, trung tâm về an toàn bảo mật – đây là vấn đề rất quan trọng nhất là khi các thiết bị sensor, thiết bị IoT, thiết bị di động đang bùng nổ. Hệ thống đó phải kiểm soát được tất cả các thiết bị này chưa kể các dữ liệu cũng phải chia sẻ ra bên ngoài.
“Hiện nay, mọi người thường nhắc nhiều tới thành phố chia sẻ, nền kinh tế chia sẻ. Bản thân đô thị thông minh có các phần dữ liệu về chính quyền cũng phải chia sẻ, tức là open data, phải chia sẻ cho người dân và doanh nghiệp cùng sử dụng dịch vụ trên đó để cùng phát triển, cùng kinh doanh. Ví dụ như các giải pháp liên quan tới du lịch chẳng hạn thì phải chia sẻ dữ liệu du lịch của thành phố để doanh nghiệp tham gia cùng cung cấp dịch vụ. Như vậy mới đem lại kết quả và nguồn thu chung cho thành phố”, ông Hưng nói.
Với giải pháp có tính linh hoạt cao, được xây dựng trên một nền tảng hoàn toàn mở và mô hình hợp tác đa dạng (hợp tác công tư hoặc cho thuê dịch vụ…), VNPT đã được nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước lựa chọn trở thành đối tác tin cậy trong chiến lược xây dựng đô thị thông minh của mình.
Cho tới nay, các dự án smart city của VNPT đang được triển khai ở một số tỉnh, thành phố, gồm Phú Quốc, thành phố Hồ Chí Minh, Lâm Đồng, Đăk Lăk, Tiền Giang, khu CNC Láng Hòa Lạc và mới đây là Bình Dương và rất nhiều dự án trong các lĩnh vực giao thông, du lịch… thông minh đang được triển khai riêng lẻ.