Diễn biến phức tạp

Thống kê từ Bộ Y tế cho biết, tích lũy từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận hơn 250.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết, 102 tử vong. So với cùng kỳ năm 2021, số ca mắc tăng gần 5 lần, tử vong tăng 81 trường hợp. 

Khu vực miền Nam, miền Trung, Tây Nguyên tiếp tục ghi nhận số ca mắc và tử vong ở mức cao. Khu vực miền Bắc đã ghi nhận sự gia tăng số ca mắc và đã có trường hợp tử vong.

Trước diễn biến phức tạp của dịch, mới đây, Sở Y tế TP.HCM đã gửi công văn khẩn về việc triển khai quy trình báo động đỏ đối với bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue.

Theo đó, Sở Y tế thành phố đề nghị các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn thành phố nghiêm túc, khẩn trương triển khai và tuyệt đối tuân thủ chỉ định hội chẩn tại quyết định số 3705 của Bộ trưởng Y tế; 

Sở này yêu cầu các sở y tế tuyệt đối tuân thủ phân tầng quản lý điều trị người bệnh sốt xuất huyết Dengue của Sở Y tế thành phố;

Tuân thủ nguyên tắc phối hợp giữa các tầng, bảo đảm chuyển viện an toàn, bảo đảm người bệnh tiếp tục được cấp cứu kịp thời ở tầng sau.

Khi người bệnh sốt xuất huyết Dengue nặng trong tình trạng nguy kịch, có nguy cơ đe dọa tính mạng, cơ sở y tế phải kích hoạt quy trình thực hiện báo động đỏ đối với người bệnh sốt xuất huyết nội viện hoặc liên viện để kịp thời cấp cứu người bệnh.

Quy trình báo động đỏ nội viện hoặc liên viện đối với bệnh nhân được kích hoạt khi có một trong các điều kiện: Người bệnh sốt xuất huyết Dengue ngưng thở đột ngột, tim ngưng; 

Người bệnh nặng có suy hô hấp, suy tuần hoàn nhưng không thể tiếp cận đường thở, mạch máu; người bệnh sốt xuất huyết Dengue nặng (sốc, suy tạng nặng) không đáp ứng điều trị hồi sức tích cực hoặc vượt khả năng điều trị nhưng không thể chuyển viện an toàn.

Người bệnh sốt xuất huyết Dengue nặng có xuất huyết nặng (thường gặp xuất huyết tiêu hóa ồ ạt) trong tình trạng nguy kịch không đáp ứng điều trị nội khoa, cần phải can thiệp cầm máu khẩn cấp nhưng ngoài khả năng của bệnh viện và có nguy cơ tử vong nếu chuyển viện. 

Tùy tình huống và năng lực điều trị của bệnh viện để kích hoạt quy trình báo động đỏ nội viện hoặc liên viện hoặc cả hai nhằm bảo đảm kịp thời cứu sống bệnh nhân.

Sở Y tế TP.HCM cũng có quyết định thành lập Tổ chuyên gia về điều trị sốt xuất huyết Dengue của ngành Y tế thành phố.

Tổ chuyên gia tham gia cập nhật bổ sung hướng dẫn điều trị sốt xuất huyết Dengue; xây dựng các đồng thuận trong điều trị trong khi chờ Bộ Y tế cập nhật hướng dẫn điều trị sốt xuất huyết Dengue; 

Tham gia hội đồng chuyên môn phân tích, rút kinh nghiệm các trường hợp nặng, tử vong; tham gia tập huấn, tư vấn từ xa, hội chẩn, xử trí bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue nặng và tham gia quy trình báo động đỏ trong trường hợp cấp cứu bệnh nhân sốt xuất huyết Dengue nặng.

Còn tại Hà Nội, theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Thành phố, trong tuần qua có thêm hơn 1.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết tại 30 quận, huyện, thị xã. 

Cộng dồn từ đầu năm 2022 đến nay, Hà Nội ghi nhận gần 7.000 ca mắc sốt xuất huyết (tăng gấp 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2021), trong đó có 5 trường hợp tử vong. Ngoài ra, trong tuần qua cũng ghi nhận thêm 48 ổ dịch sốt xuất huyết mới tại 19 quận, huyện…

Đáng lo ngại hơn, số ca nhập viện do mắc sốt xuất huyết nặng, biến chứng cũng đang gia tăng với nguyên nhân chính là do người bệnh nhập viện muộn. 

Ghi nhận tại một số bệnh viện trên địa bàn Hà Nội, như Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương, Bệnh viện E, Bệnh viện Đa khoa Đống Đa… đều cho biết thời gian gần đây, số ca nhập viện vì sốt xuất huyết nặng đang có chiều hướng gia tăng với những biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Thông tin từ Bệnh viện đa khoa Đống Đa cho biết, về trường hợp bệnh nhân mắc sốt xuất huyết có tiểu cầu hạ về 0 hiếm gặp. 

Cụ thể, 1 tuần trước, bệnh nhân N.Đ.T. (57 tuổi, ở huyện Thanh Oai, Hà Nội) có dấu hiệu gai rét, mệt nhiều, sốt cao. Tuy nhiên, bệnh nhân không đi thăm khám mà chỉ uống thuốc hạ sốt tại nhà. Sau khi sốt 3 ngày, bệnh nhân đánh răng thấy máu tươi chảy ồ ạt. 

Ngay lập tức, người bệnh được đưa tới cấp cứu tại bệnh viện huyện, xét nghiệm dương tính sốt xuất huyết Dengue, đặc biệt, tiểu cầu về mức 0 G/l- mức rất nguy hiểm nên được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa Đống Đa.

Tránh những sai lầm

Theo các y, bác sĩ một trong những sai lầm thường gặp ở bệnh nhân mắc biến chứng sốt xuất huyết, đó là nhập viện muộn vì chủ quan. Người bệnh thường cho rằng giai đoạn sốt là giai đoạn nguy hiểm nhất (khoảng 3 ngày đầu), khi hết sốt tức là cơ thể đã khỏe. 

Tuy nhiên, đối với sốt xuất huyết, suy nghĩ này là hoàn toàn sai lầm. Thời điểm nguy hiểm nhất lại là khi hết sốt, thường rơi vào ngày thứ 4-7 của bệnh. Trong đó, một trong những biến chứng nguy hiểm và thường gặp là giảm tiểu cầu.

Khi bị sốt xuất huyết, virus gây bệnh sẽ ức chế khu vực sản xuất tiểu cầu (tủy xương) làm giảm khả năng sản xuất tiểu cầu, các tế bào máu bị ảnh hưởng bởi virus khiến số lượng tiểu cầu trong máu giảm, cộng thêm các kháng thể được tạo ra trong giai đoạn sốt xuất huyết cũng phá hủy một lượng lớn tiểu cầu… gây nên tình trạng giảm tiểu cầu ở bệnh nhân sốt xuất huyết. 

Số lượng tiểu cầu trong máu giảm sẽ gây tình trạng xuất huyết, máu khó đông, khả năng chống nhiễm trùng của người bệnh cũng giảm đi. Do đó, khi người dân mắc sốt xuất huyết cần lưu ý các biểu hiện của giảm tiểu cầu. 

Ở thể nhẹ, người bệnh có xuất huyết trên da ở cẳng tay cẳng chân, nách, ngực, thắt lưng… Ở thể trung bình, người bệnh có xuất huyết niêm mạc: Chảy máu chân răng, chảy máu mũi, nôn ra máu, đi ngoài có phân đen hoặc máu, đi tiểu ra máu. 

Khi bị sốt xuất huyết người bệnh có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm như sốc do mất máu, thoát huyết tương, tụt huyết áp đột ngột do mất máu và thoát huyết tương nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn đến xuất huyết não, rất dễ tử vong. 

Từ các biến chứng trên có thể dẫn đến suy tim do chảy máu liên tục, khiến tim không đủ máu tuần hoàn. Do vậy, khi có sốt cao, người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám ngay để được chẩn đoán chính xác và có chỉ định điều trị phù hợp. 

Đặc biệt là đối tượng người cao tuổi, người có bệnh nền… khả năng miễn dịch yếu hơn, khi mắc thêm một căn bệnh khác dễ có biến chứng nặng hơn.

Một lưu ý khác, khi sốt, bệnh nhân cần uống Paracetamol đơn chất, không được sử dụng aspirin, ibuprofen để điều trị sốt xuất huyết do thuốc làm trầm trọng thêm tình trạng chảy máu, tăng nguy cơ xuất huyết dạ dày, đe dọa đến tính mạng.

Đặc biệt, những ngày đầu của bệnh, việc truyền dịch không cần thiết, không phải cứ có chẩn đoán sốt xuất huyết là phải truyền dịch mà phải đúng chỉ định của thầy thuốc, đặc biệt không nên tự truyền dịch tại nhà. "Từ ngày thứ 6 của bệnh là giai đoạn tái hấp thu và phục hồi, nếu truyền dịch sẽ gây nhiều biến chứng như suy tim, phù phổi cấp", chuyên gia nói.