Vốn tín dụng, trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh, cần được kiểm soát thật tốt để trong mọi tình huống, phải đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô.

Có cơ sở để tăng trưởng GDP 6,5%

Chiều qua (10/11), Quốc hội thông qua Nghị quyết về Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2023. Theo đó, được đặt lên hàng đầu trong mục tiêu tổng quát là tiếp tục ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

Với các chỉ tiêu chủ yếu, Quốc hội cũng đồng ý với dự kiến của Chính phủ: GDP khoảng 6,5%, tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân khoảng 4,5%. Đây là các chỉ tiêu được nhiều đại biểu quan tâm trong quá trình thảo luận tại kỳ họp này.

Hồi âm ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng giải thích, kinh tế thế giới năm 2023 được dự báo nhiều rủi ro, thách thức khi xung đột Nga - Ukraine chưa có dấu hiệu kết thúc, kéo theo giá năng lượng và thực phẩm tăng, lạm phát leo thang và lãi suất tăng mạnh.

Trong nước, dự báo năm 2023, kinh tế Việt Nam cũng phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức. Nhưng vẫn còn dư địa để hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế đạt kỳ vọng tốt như: chính sách kiểm soát vĩ mô của Chính phủ khá hiệu quả và chủ động, đầu tư công có khả năng phục hồi mạnh trong năm tới, giải ngân đầu tư hạ tầng của gói phục hồi chủ yếu tập trung trong năm 2023, lạm phát trong phạm vi an toàn, du lịch và tiêu dùng tiếp tục phục hồi tốt...

Trên cơ sở đánh giá những thuận lợi và khó khăn trong năm 2023, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, dự báo mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2023 đạt khoảng 6,5% là phù hợp với bối cảnh chung.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, đại biểu Đỗ Thị Lan (Quảng Ninh) cho rằng, chỉ tiêu tăng trưởng GDP năm 2023 được xác định 6,5% là có cơ sở. “Khó khăn trong xuất khẩu đã được tháo gỡ, đầu tư phát triển được cải thiện, thu hút đầu tư, bao gồm cả vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng có tác động nhất định đến tăng trưởng năm sau”, bà Lan nhìn nhận.

Tuy nhiên, để đạt được chỉ tiêu tăng trưởng nói riêng và hoàn thành toàn diện Kế hoạch  Phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, vị đại biểu Quảng Ninh cho rằng, cần đặc biệt quan tâm đến tính thanh khoản của thị trường tài chính.

Nghị quyết của Quốc hội cũng nêu rõ yêu cầu đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho nền kinh tế, tập trung vào hoạt động sản xuất - kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng; kiểm soát tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.

Quốc hội yêu cầu kịp thời điều chỉnh, tháo gỡ những khó khăn, hạn chế, bất cập trong các cơ chế, chính sách, pháp luật để phát triển đồng bộ, an toàn, lành mạnh, bền vững và hội nhập, bảo đảm hoạt động thông suốt, lành mạnh, chất lượng các thị trường tiền tệ, chứng khoán, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp; mở rộng, nâng cao chất lượng thị trường lao động, thị trường khoa học công nghệ.

Vẫn ở phần giải pháp của năm 2023, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị cần công khai, minh bạch trong điều hành giá cả hàng hóa, dịch vụ; tiếp tục thực hiện các giải pháp quản lý, điều hành chặt chẽ việc điều chỉnh giá các hàng hóa quan trọng, dịch vụ sự nghiệp công do Nhà nước định giá, nhất là giá điện, xăng dầu, hàng hóa, dịch vụ quan trọng, thiết yếu khác, góp phần hỗ trợ sản xuất - kinh doanh, đời sống nhân dân và kiểm soát lạm phát. Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi gian lận thương mại, đầu cơ, thao túng, tăng giá bất hợp lý, nhất là đối với các nguyên, vật liệu quan trọng và các mặt hàng tiêu dùng thiết yếu.

Cạnh đó, cần nghiên cứu mở rộng hơn không gian chính sách tài khóa gắn với hiệu quả đầu tư công; có các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ, sớm khắc phục các tồn tại, hạn chế để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công ngay từ đầu năm 2023, đặc biệt là các dự án quan trọng quốc gia, chương trình, dự án phát triển hạ tầng trọng điểm, dự án sử dụng vốn ODA có sức lan tỏa, tạo động lực phát triển kinh tế, xã hội.

Kiểm soát lạm phát để bảo đảm thành quả tăng trưởng

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư bên hành lang Quốc hội, nhiều đại biểu đều thống nhất rất cao với mục tiêu đầu tiên của Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 là phải ổn định kinh tế vĩ mô.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, đại biểu Vũ Hồng Thanh (Quảng Ninh) nhấn mạnh bối cảnh khó khăn của việc thực hiện kế hoạch năm sau, khi dịch Covid-19 vẫn chưa biết sẽ diễn biến ra sao, xung đột Nga - Ukraine ban đầu dự báo tác động có thể ngắn hơn, nhưng hiện nay có thể kéo dài và gia tăng mức độ.

“Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất liên tục và dự báo còn tăng, nguy cơ đình trệ, lạm phát hiện hữu... Trong bối cảnh đó, vốn tín dụng và thị trường vốn trung và dài  hạn đều phải kiểm soát thật tốt, để trong mọi tình huống, đều phải đảm bảo ổn định vĩ mô”, ông Thanh nêu quan điểm.

Đặc biệt nhấn mạnh khó khăn trong kiểm soát lạm phát ở mức 4,5%, Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) cho rằng, điều hành chính sách tài khóa, tiền tệ linh hoạt tùy theo tình huống, tùy theo bối cảnh, nhưng mục tiêu là phải ổn định vĩ mô.

Mà để ổn định vĩ mô, thì chỉ tiêu đầu tiên phải quan tâm là kiểm soát cho được mức lạm phát Quốc hội quyết định, nhằm bảo đảm thành quả của tăng trưởng. “Tăng trưởng được 1 đồng mà lạm phát cũng tương ứng 1 đồng, thì coi như thành tích tăng trưởng là không còn gì cả”, ông Lâm phân tích.

Vị đại biểu Bắc Giang nhấn lại: “Mục tiêu chung là phải duy trì ổn định vĩ mô, tất nhiên, ổn định vĩ mô thì còn rất nhiều cân đối khác nữa, nhưng trực tiếp tác động đến đời sống người dân, thì chỉ tiêu đầu tiên cần quan tâm là lạm phát”.

Với năm 2022, nhiều đại biểu đã chỉ ra nghịch lý là, kinh tế thì phục hồi, nhưng doanh nghiệp đang rất khó khăn. Với năm 2023, lãi suất tín dụng tăng, trong khi thị trường vốn trung và dài hạn cho nền kinh tế là trái phiếu và chứng khoán thì ngả nghiêng, chao đảo. Điều đó cho thấy, doanh nghiệp sẽ tiếp tục gặp khó.

Những hạn chế nói trên, theo đại biểu Trần Văn Lâm, Chính phủ đã nhận ra và đã có các giải pháp dần khắc phục, dù nền kinh tế cũng đã phải chịu tác động tiêu cực.

Với doanh nghiệp, ông Lâm cho rằng, có một bộ phận vẫn chưa thể thoát khỏi khó khăn sau dịch bệnh. “Nhưng nhìn vào các cơ hội trong thời gian tới thì cũng tương đối ổn, chứ cũng không đến nỗi quá quan ngại. Điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa vừa qua cũng là nhằm tạo ra được một môi trường ổn định và thuận lợi cho doanh nghiệp”, ông Lâm trao đổi.

Đau đáu với khó khăn của ngành y và ngành giáo dục, nhưng đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (TP.HCM) cho rằng, ưu tiên hàng đầu vẫn là vực dậy nền kinh tế sau đại dịch. “Tất nhiên, nếu năm 2023 có chính sách hiệu quả để vực dậy hai ngành rường cột là y tế và giáo dục thì rất mừng, nhưng muốn vậy phải có tiền. Bởi thế, làm sao để nền kinh tế đang bị trọng thương sau đại dịch có thể phục hồi vẫn là ưu tiên hàng đầu”, nữ đại biểu bày tỏ.

Với đại biểu Đỗ Thị Lan, một trong vấn đề rất cần quan tâm trong năm 2023 là nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực cho hai ngành y tế và giáo dục. “Cần sớm thực hiện các chính sách phù hợp để khắc phục tình trạng cán bộ, công chức, viên chức ào ạt nghỉ việc, trong đó có điều chỉnh tăng lương cơ sở”, bà Lan trao đổi.

Theo nghị trình, hôm nay (11/11), Quốc hội cũng sẽ thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước, Nghị quyết về phân bổ ngân sách trung ương năm 2023 và việc điều chỉnh tiền lương cơ sở sẽ được quyết định.