Theo Thứ trưởng Nguyễn Trường Sơn, phương án cách ly F1 tại nhà với những trường hợp có đủ điều kiện đã được nghĩ tới hồi dịch ở Đà Nẵng, tuy nhiên lúc đó chưa cần thiết áp dụng.

Tuy nhiên, với làn sóng dịch lần này theo Thứ trưởng Bộ Y tế, Bộ phận thường trực đặc biệt cần lập tức nghiên cứu phương án này, đưa ra bản kế hoạch cụ thể, chi tiết để sẵn sàng cho tình huống cấp bách.

Theo báo cáo thì các huyện của Bắc Giang hiện có 106 khu cách ly, tỉnh có 18 khu, có thể tiếp nhận thêm 6000 trường hợp nữa. Cho nên hiện các khu cách ly tập trung vẫn đang còn khả năng tiếp nhận.

“Tuy vậy chúng ta không chủ quan, mà vẫn có sẵn phương án cách ly tại nhà, xem xét tình huống các trường hợp mà cả gia đình đều là F1”, Thứ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh.

Về việc cách ly tại nhà, theo ông Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, ở thời điểm này, để các trường hợp F1 đủ điều kiện cách ly tại nhà là hợp lý, tuy nhiên phải được thực hiện tuyệt đối nghiêm ngặt.

Chuyên gia phân tích, theo quy định hiện tất cả F1 phải được cách ly tập trung. Tuy nhiên, với số lượng F1 quá lớn, chúng ta sẽ đối mặt với nguy cơ quá tải. Bên cạnh đó, việc không đủ chỗ cách ly, các yêu cầu về phục vụ, đồ ăn, sinh hoạt cũng khó để đảm bảo.

Ngoài ra, với diễn biến dịch phức tạp cùng số lượng F0, F1 lớn, việc phòng bệnh, kiểm soát nhiễm khuẩn trong khu cách ly tập trung cũng là vấn đề lớn, nguy cơ lây nhiễm chéo lúc này là rất cao.

Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng đề xuất, Việt Nam có thể phân loại các trường hợp liên quan ca mắc Covid-19 để đưa ra biện pháp cách ly phù hợp. Cụ thể, với những người có nguy cơ cao, tiếp xúc rất gần F0, có thể vẫn đưa họ đi cách ly tập trung để đảm đảm bảo an toàn.

Trong khi đó, những trường hợp F1 nhưng nguy cơ không quá lớn có thể được cách ly tại nhà nhưng đảm bảo phải thực hiện nghiêm hướng dẫn phòng dịch.

Theo ông Phu, nếu cách ly F1 tại nhà mà người dân không thực hiện nghiêm, việc quản lý không tốt, những trường hợp F1 trở thành F0 có thể nhanh chóng lây cho người nhà và lan ra cộng đồng. Ngoài ra, khi cách ly tại nhà, trách nhiệm của cơ quan quản lý phải nâng cao, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm.

Cho rằng việc cách ly tại nhà với trường hợp đủ điều kiện là phù hợp trong bối cảnh hiện nay song theo ông Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương (Hà Nội), Việt Nam phải đảm bảo đủ 4 điều kiện.

Đầu tiên, người được cách ly phải có kiến thức về dịch Covid-19, đồng thời đảm bảo thái độ và thực hành phòng tránh lây nhiễm tốt. 

Bên cạnh đó, khu vực nhà ở để cách ly phải đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, đặc biệt là phòng riêng. Ngoài ra, gia đình, người thân khi phục vụ, hỗ trợ trường hợp phải cách ly cần được phổ biến kỹ về nguyên tắc phòng dịch. Đặc biệt, chúng ta phải có những phương tiện để đảm bảo kiểm tra, giám sát người cách ly luôn tuân thủ đúng hướng dẫn.

Tuy nhiên, các chuyên gia này đều cho rằng trước mắt, Việt Nam vẫn cần tổ chức thí điểm việc cách ly F1 tại nhà trên một số khu vực nhỏ để đảm bảo hiệu quả và mức độ an toàn trước khi đưa ra quy định cụ thể trên cả nước.

Ngược thời gian, trong làn sóng dịch lần này chúng ta đã có những bài học xương máu ngay tại khu cách ly tập trung. Vậy nên nếu không làm tốt, việc cách ly tại nhà cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Ca siêu lây nhiễm ở Hà Nam lẽ ra sau quá trình cách ly tập trung, về gia đình phải tự cách ly ở nhà 14 ngày. Tuy nhiên, nam thanh niên này đã không tuân thủ mà đi liên hoan, gặp gỡ nhiều người làm lây lan dịch bệnh.

Vụ việc 4 người Ấn Độ mắc Covid-19 và lây nhiễm sang một nhân viên khách sạn Như Nguyệt 2 (TP Yên Bái, tỉnh Yên Bái) nơi chuyên gia cách ly đã cho thấy có sự chưa chặt chẽ trong quy trình quản lý người cách ly.

Cùng với đó là việc nhóm chuyên gia người Trung Quốc sau khi hoàn thành cách ly 14 ngày cũng tại khách sạn Như Nguyệt 2 lẽ ra theo quy định sau khi được đưa về Công ty cần phải tiếp tục được chính quyền địa phương sở tại giám sát sức khỏe thêm 14 ngày nữa mới được coi là kết thúc quá trình cách ly.

Vậy nhưng, các chuyên gia này đã đi khắp nơi từ Văn Chấn, Nghĩa Lộ, Yên Bái đến Tân Uyên, Lai Châu, sang Lào Cai và về Vĩnh Phúc. Cho đến ngày 29/4, khi về nước chuyên gia được xác định dương tính với SARS-CoV-2.

Lúc này, các địa phương mới vội vã truy tìm những người tiếp xúc gần và một ổ dịch mới tại quán bar Sunny được phát hiện với hơn chục ca mắc tới thời điểm hiện tại và hàng nghìn người phải cách ly.

Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 của tỉnh Yên Bái lãnh đạo tỉnh này thừa nhận việc quản lý, giám sát sau cách ly với nhóm chuyên gia Trung Quốc còn lỗ hổng, sai sót và thừa nhận trách nhiệm của Ban Chỉ đạo chống dịch thời gian qua.

Đồng thời triển khai khẩn trương các biện pháp khoanh vùng, dập dịch ở những nơi liên quan đến chuyên gia Trung Quốc. Những tổ chức, cá nhân liên quan đến sai sót trong vụ việc này sẽ bị xem xét trách nhiệm. 

Với ca siêu lây nhiễm ở Hà Nam, lỗ hổng khác chính là việc giám sát của cơ quan y tế địa phương. Đó là khi người kết thúc cách ly tập trung có biểu hiện sốt, ho, đã khai báo y tế từ 24/4 nhưng 4 ngày sau, bệnh nhân mới được lấy mẫu xét nghiệm.

Để phòng lây nhiễm chéo, Bộ Y tế đã có những hướng dẫn chặt chẽ trong các khu cách ly tập trung như bảo hộ, tiếp xúc, cơ sở vật chất và xử lý rác thải. Nếu tất cả các khu cách ly tuân thủ đúng sẽ không có vấn đề lây chéo bệnh trong khu cách ly.

Tuy vậy, qua thực tế kiểm tra lãnh đạo Bộ Y tế thừa nhận một số cơ sở chưa làm tốt công tác cách ly.

Trực tiếp đi kiểm tra khu cách ly tại Yên Bái, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn cho hay, một số cơ sở chưa có biện pháp phân luồng hiệu quả để giảm đi lại, tiếp xúc giữa những người đang cách ly chưa phân rõ khu cách ly người nhập cảnh và khu điều hành.

Hơn nữa, tại khu cách ly tập trung việc bố trí khu vực ban đêm chưa phù hợp, chưa trang bị đầy đủ trang thiết bị cho người cách ly, chưa có phương án xử trí khi có trường hợp hợp dương tính; không sắp xếp rõ ràng các đối tượng trong nhóm nguy cơ như nhóm chuyên gia nhập cảnh đến từ các quốc gia đang bùng phát dịch mạnh với các nhóm chuyên gia khác. Cán bộ cũng chưa mặc quần áo bảo hộ khi đưa đồ ăn, thức uống cho người cách ly.

Bản thân lãnh đạo tỉnh Yên Bái cũng thừa nhận các hạn chế ở khu cách ly như chưa có thông báo bằng văn bản y tế đối với nơi lưu trú người sau cách ly; chưa thực hiện việc giám sát không cho rời khỏi nơi lưu trú; chưa tập huấn, cập nhật thường xuyên, chưa kiểm tra đánh giá sát sao quy trình thực hiện việc giám sát, theo dõi sức khỏe sau cách ly.