Cục Hàng hải Việt Nam vừa cho biết, cơ quan quản lý Nhà nước chuyên ngành hàng hải đang theo dõi sát sao các diễn biến liên quan đến dịch vụ vận chuyển hàng container đi châu Mỹ, châu Âu cũng như tác động của việc tăng giá vận tải đối với doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Trong tuần qua, Cục Hàng hải Việt Nam đã giao các Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng, TP.HCM, Vũng Tàu phối hợp với các Chi cục Hàng hải làm việc với các hãng tàu có tuyến dịch vụ đi châu Âu, châu Mỹ để đánh giá biến động tăng giá vận chuyển, tình hình vận tải, khả năng cung cấp nguồn cung tàu ra thị trường.

Các đơn vi này sẽ đồng thời thực hiện kiểm tra, giám sát việc niêm yết giá dịch vụ vận chuyển và phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển container theo đúng quy định.

Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, theo thống kế về chỉ số giá vận chuyển container của trang Drewry (Trung tâm nghiên cứu hàng hải độc lập cung cấp thông tin về thị trường hàng hải), giá dịch vụ vận tải container từ châu Á đi châu Âu, châu Mỹ trong tuần đầu của tháng 1/2024 biến động lớn, tăng khoảng 60% so với thời điểm cuối năm 2023, và tăng 25% so với cùng kỳ năm ngoái.

Hiện tại mức giá vận chuyển container từ châu Á đi châu Âu, châu Mỹ đã cao hơn khoảng 88% so với mức giá trước đại dịch Covid-19 và thấp hơn khoảng 1-2% so với mức giá trung bình của 10 năm gần đây.

Cụ thể, mức giá từ cảng Thượng Hải (Trung Quốc) đi cảng Tây Mỹ tăng 30%, từ 2.100 USD/cont40’ lên 2.726 USD/cont40’; đi cảng Rotterdam (Hà Lan) tăng 115%, từ 1.1910 USD/cont40’ lên 3.577 USD/cont40’, đi cảng Genoa (Italia) tăng 114%, từ 2.222 USD/cont40’ lên 4.178 USD/cont40’.

Tương tự ở Việt Nam, giá cước vận tải đi châu Âu, châu Mỹ cũng tăng theo xu thế chung của thế giới, cụ thể giá cước từ Việt Nam đi cảng khu vực Tây Mỹ 2.650 USD/cont40’, đi cảng khu vực Đông Mỹ 3.900 USD/cont40’, đi châu Âu 4.900 USD/cont40’ (theo báo giá của một số hãng tàu).

Điều đáng lo ngại là ngoài việc tăng giá vận chuyển, thị trường vận tải cũng xảy ra việc huỷ, bỏ chuyến khi, trên các tuyến vận chuyển hàng hải chính trên thế giới (xuyên Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, châu Á - Bắc Âu và Địa Trung Hải) đã có 78/650 tuyến bị hủy trong khoảng thời gian từ tuần thứ 2 của tháng 1/2024 đến giữa tháng 2/2024, tỷ lệ hủy chiếm 12%.

Trong 5 tuần tới, các liên minh hãng tàu lớn như OCEAN Alliance (COSCO Shipping, Evergreen Line, CMA CGM, and OOCL) đã thông báo 29 lần hủy, tiếp theo là 2M (MSC và Maersk Lines) với 13 lần huỷ và THE Alliance 2 (Yang Ming, Hapag-Lloyd, ONE và HMM) với 12 lần hủy. Trong cùng thời gian, các hãng tàu không thuộc Liên minh cũng thông báo huỷ 24 tuyến.

Như vậy theo báo cáo, có khoảng 88% các tuyến tàu vẫn thông báo thực hiện đúng lịch trình trong khoảng 5 tuần tới, tuy nhiên việc duy trì tuyến còn phụ thuộc vào tình hình thị trường thế giới, các tuyến tàu có thể thay đổi lịch trình trong thời gian tới nếu thị trường thế giới bất ổn ảnh hưởng đến an toàn hành hải.

Về nguyên nhân của việc tăng giá vận tải, Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, thông thường đối với tuyến vận tải từ châu Á đi châu Âu, hành trình tàu đi qua Biển Đỏ và kênh đào Suez. Đây là tuyến đường ngắn nhất với chi phí tối ưu.

Tuy nhiên, kể từ cuối năm 2023, do xung đột tại khu vực Biển Đỏ, các hãng tàu đã phải thay đổi tuyến đường, không đi qua kênh đào Suez mà phải đi vòng qua mũi Hảo Vọng, làm cho hành trình tàu kéo dài từ 10 đến 14 ngày so với trước, phát sinh thêm rất nhiều chi phí vận chuyển, điều này khiến giá vận chuyển tăng cao và hiện tượng thiếu container có thể sẽ xảy ra.