Toàn cảnh Diễn đàn VBF thường niên 2019 (Ảnh: Đức Thanh) |
Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam thường niên kỳ này có 3 phiên thảo luận chính, nhằm xác định những cơ hội và thách thức, kiến nghị giải pháp để phát triển nền kinh tế bền vững và thu hút đầu tư.
Cụ thể, phiên 1 sẽ thảo luận về cơ chế điều tiết cho sự bền vững của các nhóm công tác như đầu tư - thương mại, du lịch, thuế và hải quan.
Phiên 2 thảo luận về phát triển bền vững và tăng trưởng xanh của các nhóm công tác về nông nghiệp, điện và năng lượng.
Phiên 3 thảo luận về hạ tầng cơ sở cho sự đổi mới với sự tham gia của các nhóm công tác về thị trường vốn và ngân hàng, cơ sở hạ tầng, nguồn lực và giáo dục - đào tạo.
Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam là một cơ chế đối thoại liên tục và chặt chẽ giữa Chính phủ Việt Nam với cộng đồng các doanh nghiệp trong nước và quốc tế, nhằm cải thiện các điều kiện kinh doanh cần thiết để thúc đẩy sự phát triển của khối doanh nghiệp tư nhân, thuận lợi hóa môi trường đầu tư, đóng góp vào sự tăng trưởng kinh tế bền vững của Việt Nam.
Các đại biểu tham dự Diễn đàn có mặt từ rất sớm và tranh thủ trao đổi trước giờ khai mạc
Ảnh: Đức Thanh |
Ảnh: Đức Thanh |
Ảnh: Đức Thanh |
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng phát biểu khai mạc Diễn đàn
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, bất chấp những biến động với nhiều khó khăn, thách thức của năm 2019, nhưng với sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời, hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, kinh tế Việt Nam tiếp tục đạt được những kết quả ấn tượng trên nhiều lĩnh vực quan trọng.
Tốc độ tăng trưởng kinh tế duy trì trên 7% năm thứ hai liên tiếp, thuộc nhóm các quốc gia có tốc độ tăng trưởng cao hàng đầu khu vực và thế giới; kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát ở mức thấp; cơ cấu kinh tế tiếp tục có chuyển biến tích cực; các ngành, lĩnh vực phát triển ổn định; quy mô thương mại quốc tế vượt mốc 500 tỷ USD; xếp hạng năng lực cạnh tranh quốc gia tăng 10 bậc.
Khu vực đầu tư nước ngoài tiếp tục là một điểm sáng. Lần đầu tiên, vốn giải ngân của các dự án FDI đạt 20,4 tỷ USD, lập kỷ lục cao nhất từ trước đến nay. Tổng vốn đăng ký đạt hơn 38 tỷ USD, cao nhất trong vòng 10 năm trở lại đây. Việt Nam hiện là điểm đến đầu tư chiến lược của nhiều Tập đoàn đa quốc gia và đang dần vươn lên nấc thang cao hơn trong chuỗi giá trị toàn cầu.
"Đạt được kết quả đáng khích lệ này có phần đóng góp không nhỏ của cộng đồng doanh nghiệp, các nhà đầu tư trong và ngoài nước", ông nói.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng (Ảnh: Đức Thanh) |
Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ chủ động thu hút, hợp tác đầu tư nước ngoài có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí đánh giá chủ yếu. Ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ tương lai, dự án xanh, quản trị hiện đại, hàm lượng giá trị gia tăng cao, có tác động lan toả, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
Bộ trưởng khẳng định, với chủ đề “Vai trò và trách nhiệm đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp FDI trong phát triển nhanh và bền vững”, chúng tôi muốn nhấn mạnh vai trò trách nhiệm đóng góp của doanh nghiệp FDI trong tiến trình phát triển của Việt Nam, nhất là trách nhiệm tạo mối liên kết, hợp tác với doanh nghiệp trong nước, tương trợ lẫn nhau cùng phát triển.
"Chúng tôi mong muốn lắng nghe những đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp trong việc thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, thu hút và sử dụng có hiệu quả hơn dòng vốn đầu tư nước ngoài trong bối cảnh các nhà đầu tư, các tập đoàn đa quốc gia đang cơ cấu lại nguồn vốn đầu tư. Những ý kiến đóng góp của Quý vị sẽ giúp Chính phủ hoàn thiện hơn vai trò “kiến tạo” của mình đồng thời cải thiện tốt hơn môi trường đầu tư", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực tạo lập một môi trường kinh doanh ổn định, vững chắc
Phát biểu tại Diễn đàn, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đánh giá, trong thời gian qua, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều nỗ lực quan trọng trong việc tạo lập một môi trường kinh doanh ổn định, vững chắc và khuyến khích tinh thần doanh nghiệp. Đó không chỉ là những tuyên ngôn như “Chính phủ hành động, kiến tạo” hay “lấy doanh nghiệp làm đối tượng phục vụ” mà đã trở thành các hành động cụ thể trong các chính sách kinh tế được ban hành và thực thi thời gian qua.
Trọng tâm của các nỗ lực đó là các Nghị quyết của Chính phủ về môi trường kinh doanh và phát triển doanh nghiệp, gồm các nghị quyết 19 ban hành hàng năm từ năm 2014 đến năm 2018, Nghị quyết 02 năm 2019 (thay thế cho nghị quyết 19) và Nghị quyết 35 năm 2016.
Chính phủ cũng đã chỉ đạo sát sao các bộ, ngành và địa phương có những hành động cụ thể để cải thiện điểm số và nâng xếp hạng trong các chỉ số về môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh, đổi mới sáng tạo của quốc gia. Qua nhiều kết quả điều tra doanh nghiệp mà Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tiến hành trong năm 2019, môi trường kinh doanh của Việt Nam được các doanh nghiệp đánh giá là đang chuyển biến tích cực hơn, dù vậy chưa có sự đồng đều giữa các lĩnh vực.
Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc (Ảnh: Đức Thanh) |
Đưa ra một số kiến nghị nhằm thúc đẩy cải thiện môi trường kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp, Chủ tịch VCCI cho rằng, các cơ quan nhà nước cần tiếp tục đẩy mạnh việc đơn giản hoá các thủ tục hậu đăng ký doanh nghiệp… Biện pháp đơn giản hoá phù hợp nhất vẫn là liên thông hoặc kết hợp các thủ tục hành chính để các doanh nghiệp có thể làm nhiều thủ tục cùng một lúc. Ngoài ra, có thể bãi bỏ một số thủ tục không cần thiết như lệ phí môn bài, con dấu doanh nghiệp.
Về kiểm soát tham nhũng và giảm chi phí kinh doanh cho doanh nghiệp, ông Lộc cho rằng cần tiếp tục chú trọng giải quyết cấn đề tham nhũng vặt khi làm thủ tục hành chính và thanh tra kiểm tra.
Ông Lộc cũng đề xuất, nguyên tắc cạnh tranh bình đẳng cần được cải thiện trong tiếp cận đất đai bằng cách hiện thực hoá chủ trương đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư sử dụng đất trong Luật Đầu tư. Công tác đấu thầu, đấu giá để phân bổ các nguồn lực như tài nguyên, hợp đồng, cơ hội kinh doanh cần được mở rộng hoặc tiếp tục được thực hiện một cách minh bạch hơn.
Lưu ý về tính ổn định của chính sách, ông Lộc cho rằng, nguyên tắc không hồi tố bất lợi cho doanh nghiệp và người dân phải được bảo đảm khi xây dựng các quy định pháp luật.
Việc lấy ý kiến các dự thảo văn bản pháp luật cần được thực hiện một cách thực chất và thường xuyên, không ban hành, thay đổi chính sách một cách đột ngột. Thêm vào đó, các loại giấy phép quyền kinh doanh cũng cần được kéo dài thời hạn hoặc không xác định thời hạn nhằm giúp ổn định môi trường đầu tư kinh doanh cho doanh nghiệp, Chủ tịch VCCI kiến nghị.
Ông Lộc cũng đưa ra một số đề xuất liên quan đến nộp thuế, giấy phép xây dựng, quản lý đất đai, bất động sản, hạ tầng, tiếp cận điện năng…
AmCham muốn đồng hành cùng Việt Nam dẫn đầu cuộc CMCN 4.0
Theo bà Amanda Rasmussen, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham), Việt Nam tiếp tục là một trong những thị trường xuất khẩu phát triển nhanh nhất đối với Hoa Kỳ và Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.
Đưa ra kiến nghị với Chính phủ Việt Nam, bà Amanda Rasmussen cho rằng, xây dựng một khung pháp lý công bằng, minh bạch, ổn định và hiệu quả mà trong đó coi trọng sự đổi mới sẽ giúp Việt Nam tiếp tục thu hút, duy trì và phát triển thương mại và đầu tư chất lượng cao, bao gồm và thông qua các doanh nghiệp thành viên AmCham. Các nội dung cụ thể như chính sách thuế ổn định và công bằng, hiện đại hóa hải quan, loại bỏ rào cản kỹ thuật thương mại, cấp quyền sử dụng đất nhanh và minh bạch...
Chủ tịch AmCham Amanda Rasmussen (Ảnh: Đức Thanh) |
Bà Amanda Rasmussen nhìn nhận, nền kinh tế kỹ thuật số là một thành phần chính của cuộc cách mạng kỹ thuật số đang diễn ra tại Việt Nam. Duy trì một nền kinh tế kỹ thuật số mở và tự do là chìa khóa để duy trì tính cạnh tranh của Việt Nam và phát huy sự đổi mới, bà nói. Do đó, đại diện AmCham bày tỏ sẵn sàng cung cấp chuyên gia khi Việt Nam xây dựng các quy định áp dụng đối với các công nghệ mới nổi lên gần đây như thanh toán điện tử, dịch vụ nội dung kỹ thuật số, trí tuệ nhân tạo, và thành phố thông minh...
AmCham cũng khuyến nghị một số nội dung về phát triển hạ tầng và lực lượng lao động.
"Chúng tôi cam kết hợp tác với cơ quan nhà nước Việt Nam để phát triển môi trường pháp lý, hạ tầng cơ sở vật chất, và nhân tài để xây dựng sự đổi mới và tăng trưởng kinh tế bền vững, và bảo đảm rằng Việt Nam là nước dẫn đầu trong kinh tế kỹ thuật số và cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0", bà Amanda Rasmussen nói.
Lần lượt, đại diện các Hiệp hội Thương mại tại Việt Nam của Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh Quốc, Châu Âu, Australia cũng trình bày các nội dung tổng hợp kiến nghị của doanh nghiệp các quốc gia khu vực này.
Các ý kiến chủ yếu xoay quanh vấn đề về cải cách thể chế, môi trường kinh doanh, tính ổn định của chính sách, cũng như đề cập đến các cơ hội hợp tác, đầu tư mà Việt Nam và các đối tác có thể tận dụng.
Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Anh Quốc tại Việt Nam (Ảnh: Đức Thanh) |
Phiên 1 - Điều tiết cho sự bền vững
Đại diện nhóm vấn đề đầu tiên được thảo luận tại Diễn đàn là Đầu tư và Thương mại, ông Fred Burke, Trưởng Nhóm công tác Đầu tư và Thương mại chúc mừng Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương ("CPTPP") đã có hiệu lực thành công.
Ông Fred Burke cho biết, trong thời gian sắp tới đây, chúng ta cũng trông chờ vào việc hoàn tất Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) cùng với việc thực hiện Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-Hồng Kông và Hiệp định Đầu tư ASEAN-Hồng Kông.
Sự hội nhập tích cực của Việt Nam vào nền kinh tế toàn cầu tiếp tục mang lại những thành quả và phần thưởng to lớn về giảm nghèo và mang lại các cơ hội phát triển bền vững, ông nói.
Để tận dụng tối đa các cơ hội này, Nhóm công tác khuyến khích các bộ ngành liên quan và cộng đồng các nhà tài trợ xem xét và cung cấp các khóa tập huấn về các hiệp định này để tạo điều kiện cho doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể áp dụng với sự gián đoạn tối thiểu. Ông Fred Burke bày tỏ, các thành viên trong Nhóm công tác sẵn lòng tham gia và đóng góp kinh nghiệm cho những nỗ lực triển khai này bởi vì đó là điều thiết yếu nhằm phát huy hết tác dụng tích cực của các hiệp định này, đặc biệt là trong một môi trường mà các cuộc chiến thương mại quốc tế có thể nổ ra do các vấn đề tiếp cận thị trường và các lý giải khác nhau về những yếu tố tạo thành "thương mại công bằng".
Ông Fred Burke (Ảnh: Đức Thanh) |
Về nhóm vấn đề về du lịch, trình bày tại Diễn đàn, Nhóm công tác Du lịch đánh giá, với vai trò tích cực hơn trong việc thúc đẩy các chính sách xanh, Việt Nam sẽ trở thành điểm đến du lịch hàng đầu ở ASEAN về mức độ tham gia và chứng nhận của các công ty về công tác bảo vệ môi trường.
Đưa ra các đề xuất để phát triển du lịch bền vững, Nhóm công tác đưa ra đề xuất liên kết giữa tỉnh Quảng Ninh (Việt Nam), Udon Thani (Thái Lan) và Luông Pha Băng (Lào) là một phương thức hiệu quả để cải thiện kết nối, chia sẻ lợi nhuận và quảng bá khu vực “Tam giác Di sản Thế giới”.
Các hoạt động tương tác tương tự có thể đạt hiệu quả tại những khu vực khác ở miền trung, cao nguyên và miền nam Việt Nam, đại diện Nhóm công tác nói.
Báo cáo về các vấn đề chính sách thuế và hải quan, Nhóm công tác về nội dung này đánh giá, những năm gần đây Chính phủ Việt Nam cũng như các doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức lớn sao cho hoạt động có hiệu quả, cạnh tranh được với các nước trong khu vực. Trong thời gian qua, Chính Phủ Việt Nam và các bộ ngành liên quan đã ban hành mới hay bổ sung, sửa đổi rất nhiều quy định liên quan nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hơn cũng như cải thiện mội trường đầu tư, tăng chỉ số cạnh tranh của Việt Nam, qua đó, thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc vận dụng các quy định, chính sách ở các địa phương vẫn còn tồn tại một số khó khăn, bất cập, chưa thực sự tạo điều kiện thuận lợi, sự bình đẳng cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Trên cơ sở đó, nhóm này đề xuất sửa đổi các chính sách về điều kiện để được công nhận là doanh nghiệp chế xuất, phạm vi kiểm tra trong Kiểm tra sau thông quan đang chồng chéo, các vấn đề về hoàn thuế đối với hàng sản xuất xuất khẩu giao DNCX gia công một phần hoặc toàn bộ, hoạt động thương mại của các doanh nghiệp có vốn FDI...
Phiên 2: Phát triển bền vững và tăng trưởng xanh
Báo cáo của Nhóm công tác về Nông nghiệp đánh giá, Nông nghiệp, Thực phẩm và Trồng trọt là các ngành chủ chốt ở Việt Nam và Đông Nam Á, chiếm tỷ trọng đáng kể trong GDP của khu vực và sử dụng phần trọng yếu của lực lượng lao động. Trước tình hình dân số ngày càng tăng, biến đổi khí hậu, mức độ đô thị hóa gia tăng cùng thách thức về lực lượng lao động do dân số ở khu vực nông thôn giảm xuống, các giải pháp đổi mới sáng tạo cho ngành nông nghiệp là nhu cầu bức thiết.
Trong bối cảnh đó, Việt Nam có cơ hội lớn để tham gia vào chuỗi cung ứng nông nghiệp quốc tế cho các thị thị trường cao cấp. Điều đó chỉ làm được khi chúng ta có thể thuyết phục thị trường toàn cầu về khả năng cung nông sản chất lượng cao, sạch và hợp vệ sinh, đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Bởi lẽ người tiêu dùng ở các thị trường cao cấp như Châu Âu, Hòa Kỳ, Australia và các quốc gia khác không chỉ đòi hỏi chất lượng cao mà còn yêu cầu cung cấp thông tin về quy trình nuôi trồng, chế biến, đóng gói, chuẩn bị và vận chuyển sản phẩm, cách xử lý động vật, cách sử dụng nước và quản lý chất thải.
Đưa ra các đề xuất giúp Việt Nam đạt được những mục tiêu này, Nhóm công tác cho rằng, ngành nông nghiệp cần phải giải quyết các thách thức bao gồm nhiễm mặn, ngập lụt, thoái hóa đất, biến đổi khí hậu, quản lý dịch bệnh, lạm dụng thuốc trừ sâu và thuốc diệt cỏ, quản lý nước và rác thải, cùng xung đột giữa quá trình đô thị hóa, nhu cầu kinh doanh thương mại và đất canh tác.
Chính phủ cần tạo điều kiện để doanh nghiệp tư nhân chung tay giải quyết những thách thức này như sử dụng Công nghệ thông minh, máy bay không người lái, cảm biến, Internet vạn vật, Trí tuệ nhân tạo và Học máy cùng các công nghệ tiên tiến khác, kết nối những tài sản trên để sử dụng hiệu quả nguồn lực, tăng cường sản lượng, hiệu quả và năng suất đồng thời hỗ trợ bảo vệ môi trường.
Chính phủ cũng cần phát huy vai trò trong việc cải thiện hệ thống luật pháp và năng lực thể chế để tăng cường việc tuân thủ các tiêu chuẩn chất lượng một cách toàn diện, từng bước đạt được công nhận quốc tế đối với nông sản Việt Nam.
Ảnh: Đức Thanh |
Báo cáo của Nhóm công tác Điện & Năng lượng đánh giá, đáp ứng các mục tiêu năng lượng bền vững được coi là một trong những thách thức lớn nhất đối với Việt Nam trong 15 năm tới.
Để làm được điều đó, các chính sách của Chính phủ cần đảm bảo đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng đồng thời khuyến khích đầu tư tư nhân, bảo vệ môi trường và tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.
Đánh giá gần đây của Chính phủ cho thấy Việt Nam sẽ cần khoảng 130 tỷ USD đầu tư năng lượng mới cho đến năm 2030, trung bình khoảng 12 tỷ USD mỗi năm, trong đó khoảng 9 tỷ USD cho đầu tư nguồn điện và 3 tỷ USD đầu tư cho lưới điện. Mặc dù con số dự báo có phần cao hơn thực tế, nhưng rõ ràng nhu cầu về điện là hết sức cấp thiết.
Do đó, nhóm này kiến nghị Chính phủ cần ưu tiên năng lượng tái tạo trong quy hoạch phát triển điện lực quốc gia; Tăng cường sử dụng khí ga tự nhiên như “phụ tải nền phù hợp nhất” cho năng lượng tái tạo; Xây dựng môi trường pháp lý và thuận lợi để thu hút đầu tư tư nhân vào hoạt động sản xuất năng lượng sạch và sử dụng năng lượng hiệu quả; Xây dựng môi trường pháp lý và hỗ trợ thúc đẩy hiệu quả sử dụng năng lượng; Đầu tư phát triển hạ tầng lưới điện để cải thiện tính ổn định và nâng cao công suất; Ngưng phê duyệt các dự án nhiệt điện than...
Phiên 3: Hạ tầng cơ sở cho sự đổi mới
Tham gia ý kiến về thị trường vốn, ông Dominic Scriven, Chủ tịch Dragon Capital đánh giá, năm 2019, vốn ngoại được thu hút qua thị trường chứng khoán Việt Nam sụt giảm mạnh so với năm trước, từ 1,8 tỷ USD xuống 280 triệu USD.
“Thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn chưa được nâng hạng lên thị trường mới nổi, quý IV/2019 vừa qua Moody’s còn hạ triển vọng của Việt Nam xuống mức tiêu cực”, ông nói.
Ông Dominic Scriven, Chủ tịch Dragon Capital (Ảnh: Đức Thanh) |
Đề cập đến chủ đề của VBF 2019, ông Doninic Scriven nhấn mạnh hai chữ “phát triển nhanh” và “bền vững”.
Để “nhanh”, ông Doninic Scriven cho rằng Chính phủ Việt Nam cần lắng nghe 4 kiến nghị:
Một là với Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, ông Doninic Scriven kiến nghị hai cơ quan này cấn trao đổi cởi mở, chi tiết với các đơn vị phản biện trong việc xây dựng các nghị định và thông tư hướng dẫn Luật Chứng khoán mới.
Hai là với Ngân hàng Nhà nước, ông Doninic Scriven kiến nghị sau hội nghị này, Ngân hàng Nhà nước tạo điều kiện gặp gỡ các doanh nghiệp để tháo gỡ các rào cản trong phát triển.
Ba là với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ông Doninic Scriven kiến nghị Bộ sửa đổi Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp trong năm 2020 để mở đường cho Việt Nam nhanh chóng tiến hành chứng chỉ lưu kí không có quyền biểu quyết (NVDR) nhằm tháo gỡ vướng mắc về vốn cho nhà đầu tư nước ngoài.
Bốn là với Chính phủ, ông Doninic Scriven kiến nghị Chính phủ ủng hộ ngành chứng khoán chấp nhận chữ ký số, hồ sơ điện tử, ví điện tử…
Đối với nội dung “bền vững”, Chủ tịch Dragon Capital nêu 4 lưu ý với Chính phủ Việt Nam. Các nội dung đáng chú ý là: lưu ý khủng hoảng khí hậu, nguyên nhân, vai trò, trách nhiệm cũng như cơ hội của Việt Nam; lưu ý bảo vệ môi trường sinh thái, tăng chế tài xử phạt đối với hành vi buôn bán động vật hoang dã; lưu ý về ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn…
“Việt Nam nên nghiên cứu lập một chế độ đo lường CO2, vì cái gì không đo lường được thì không quản lý nổi”, ông Doninic Scriven nói.
Trình bày báo cáo của Nhóm công tác Cơ sở hạ tầng, đại diện nhóm này tập trung nói về dự thảo Luật Đối tác công - tư (PPP). Vấn đề được nhấn mạnh là việc chia sẻ rủi ro - doanh thu. Theo đó, Dự thảo Luật PPP cho phép cơ quan Nhà Nước ký hợp đồng dự án thỏa thuận việc tăng giá hoặc phí dịch vụ hoặc gia hạn thời hạn vận hành của dự án nếu doanh thu thực tế mà dự án thu được thấp hơn doanh thu theo mô hình tài chính đã thỏa thuận trong hợp đồng nhượng quyền. Nếu các điều chỉnh đó chưa đủ để bù đắp các chi phí hoạt động của dự án, Chính phủ có thể xem xét thanh toán đến 50% khoản chênh lệch giữa doanh thu thực tế của dự án và số tiền đã thỏa thuận trong hợp đồng nhượng quyền. Tuy nhiên điều này chỉ được giới hạn đối với một số dự án rất quan trọng – quy định này chỉ áp dụng đối với các dự án được phê chuẩn bởi Quốc hội hoặc Thủ tướng.
Cho rằng tính hữu ích của sự linh hoạt này cũng bị giới hạn theo, Nhóm công tác Cơ sở Hạ tầng cho rằng không nên giới hạn cứng nhắc về mức bảo lãnh có thể được cấp (ví dụ, dự thảo Luật PPP hiện nay quy định mức bảo lãnh chuyển đổi ngoại tệ tối thiểu là 30%).
Nhóm này cũng cho rằng, các dự án trong các lĩnh vực mới, đặc biệt là trong các lĩnh vực bền vững hơn (ví dụ, các dự án điện khí (gas-fired power) hoặc dự án điện khí hóa lỏng (LNGto-power) cần được khuyến khích và phải nhận được các bảo lãnh tốt hơn, hiệu quả hơn.
Về vấn đề nguồn nhân lực và giáo dục, Nhóm công tác cho rằng, nền kinh tế Việt Nam cần được chuẩn bị cho những thách thức và cơ hội sẽ phát sinh cùng với sự ra đời của Công nghiệp 4.0.
Nhóm công tác nhận định, Việt Nam luôn chú trọng đầu tư vào ngành giáo dục - ngành được coi là nhân tố chủ chốt trong đảm bảo tính bền vững của phát triển kinh tế - xã hội. Phát triển này cần một hệ thống giáo dục cung cấp lực lượng lao động cần thiết. Chỉ khi thực hiện thành công Giáo dục 4.0 mới đạt được điều này.
Doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI đã có sự hợp tác chặt chẽ, hiệu quả
Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng đánh giá, đây là dịp để chúng ta ngồi lại và cùng đánh giá những kết quả đã đạt được và đưa ra những định hướng nhằm thắt chặt mối liên kết giữa cộng đồng doanh nghiệp và sự phát triển kinh tế của Việt Nam.
Phó Thủ tướng đánh giá cao chủ đề của Diễn đàn là “Vai trò và trách nhiệm đóng góp của cộng đồng doanh nghiệp FDI trong phát triển nhanh và bền vững”, đồng thời nhấn mạnh, đây cũng là chủ đề xuyên suốt năm 2019 với nhiều kỳ vọng của Chính phủ và doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian qua.
Theo Phó Thủ tướng, mục tiêu xuyên suốt của Chính phủ Việt Nam là nâng cao chất lượng tăng trưởng, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, đặc biệt là các chính sách tài chính, tiền tệ.
Việt Nam đang chuyển đổi mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang kết hợp hài hòa giữa chiều rộng và chiều sâu, đồng thời phát triển nhanh phải song hành với phát triển bền vững.
“Trong tiến trình đó, không thể thiếu vai trò quan trọng của doanh nghiệp, bởi nhà nước đặt ra mục tiêu nhưng lực lượng để hiện thực hóa các mục tiêu là doanh nghiệp. Do đó, Chính phủ Việt Nam luôn sát cánh, đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Trong những năm gần đây, cùng với môi trường kinh doanh ổn định và ngày càng được cải thiện, các doanh nghiệp Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc về số lượng và chất lượng doanh nghiệp cũng được cải thiện. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư, áp dụng khoa học công nghệ hiện đại, có chiến lược sản xuất kinh doanh hướng tới phát triển bền vững, thân thiện môi trường và đang thực hiện rất tốt các trách nhiệm đối với cộng đồng và xã hội.
“Đây là một tín hiệu đáng mừng, là một xu thế hiện hữu đang diễn ra trong cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam”, Phó Thủ tướng đánh giá.
Đồng thời, giữa các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI cũng đã có sự hợp tác chặt chẽ, hiệu quả. Hơn 100 tập đoàn lớn trên thế giới có mặt tại Việt Nam đã góp phần tạo hiệu ứng lan tỏa năng suất, công nghệ, phát triển công nghiệp hỗ trợ, kết nối mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng phát biểu chỉ đạo Diễn đàn (Ảnh: Đức Thanh) |
Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cần phát huy vai trò tiên phong, hướng tới phát triển bền vững
Để chung tay cùng cộng đồng doanh nghiệp phát triển, trong thời gian tới, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ tập trung giải quyết một số vấn đề.
Trước hết, sẽ ưu tiên đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng đồng bộ, giúp tạo ra các kết nối “thông minh”, hiệu quả, qua đó giảm chi phí, nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh của doanh nghiệp, nhà đầu tư và nền kinh tế.
Đặc biệt, Chính phủ khuyến khích tăng cường đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục và khoa học công nghệ; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và sáng tạo đổi mới trong kinh doanh.
Chính phủ cũng triển khai nhiều chương trình, kế hoạch cụ thể để thực hiện các chủ trương, chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho doanh nghiệp ở cả 3 khu vực (nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ) cùng phát triển.
Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ có các giải pháp, nhóm giải pháp cụ thể để triển khai thực hiện các chủ trương, định hướng chính sách, các Nghị quyết để tiếp tục cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, tạo thuận lợi cho sự ra đời và phát triển của doanh nghiệp.
Một nội dung nữa mà Phó Thủ tướng nhấn mạnh là phát triển và áp dụng hiệu quả Chính phủ điện tử, tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh nhằm bảo đảm minh bạch, thuận lợi, ổn định và phát triển bền vững của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó là tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn, bảo đảm cho nguồn lực tự nhiên (đất đai, nước, khoáng sản...) được giải phóng, vận hành thông suốt, gia tăng dòng vốn đầu tư cho sản xuất kinh doanh bền vững của doanh nghiệp; Hỗ trợ kiến tạo phát triển cơ sở hạ tầng cho sự đổi mới; Thúc đẩy doanh nghiệp hội nhập trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế…
Chính phủ Việt Nam cũng phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm; Hoàn thiện hệ thống thể chế để thực sự khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo...
“Không sử dụng các công cụ hành chính can thiệp vào hoạt động đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời cho biết, sắp tới đây, Thủ tướng Chính phủ sẽ thành lập tổ công tác đặc biệt về thúc đẩy cải cách, cải thiện môi trường kinh doanh với mục tiêu dự kiến cắt giảm 20% các văn bản đã ban hành thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ và ít nhất 20% chi phí hành chính tuân thủ quy định pháp luật về hoạt động kinh doanh mỗi năm.
Tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng cũng đề nghị các tập đoàn, doanh nghiệp lớn, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cần phát huy vai trò tiên phong, dẫn dắt trong việc đầu tư, lựa chọn công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới, sáng tạo để hướng tới phát triển bền vững. Từ đó tạo ra thị trường, cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia sản xuất, cung ứng các sản phẩm trung gian, dịch vụ phụ trợ...
“Chúng ta đều thống nhất rằng chính cộng đồng doanh nghiệp là những người định hình nên diện mạo nền kinh tế mỗi quốc gia, với Việt Nam thì vai trò này rất quan trọng trong thời gian tới. Cộng đồng doanh nghiệp cũng sẽ là một động lực quan trọng hiện thực hóa khát vọng phồn vinh của dân tộc Việt Nam, trong đó Chính phủ đóng vai trò nhà kiến tạo phát triển”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời tin tưởng Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục là một kênh đối thoại chính sách quan trọng và hiệu quả giữa cộng đồng doanh nghiệp với Chính phủ, hướng tới thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội và sự phát triển bền vững.
Phó Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ, cơ quan Việt Nam sẽ tiếp thu để tham khảo hoàn chỉnh các quy định pháp luật, cơ chế, chính sách; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, thuận lợi hóa thương mại, đầu tư,…