Thực tế, số lượng doanh nghiệp Việt Nam đi kiện vẫn quá ít so với số vụ kiện mà các thị trường nước ngoài khởi xướng điều tra và đã áp dụng biện pháp phòng vệ với Việt Nam. Tiêu biểu, chỉ ngay trong tháng 9, Việt Nam phải đón nhận thông tin về 5 vụ khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với một số loại hàng hóa nhập khẩu từ các thị trường trong đó có Việt Nam như: Thép cuộn cán nguội của Malaysia, sản phẩm giấy màng BOPP của Indonesia hay sản phẩm tôn phủ màu, tôn lạnh, ống thép không gỉ của Thái Lan.

Nguyên nhân của thực trạng trên, theo ông Nguyễn Văn Sưa, công cụ phòng vệ thương mại đã được các doanh nghiệp Việt Nam biết tới nhưng nhận thức về thương mại quốc tế, thậm chí là ngôn ngữ khi giao thương với các doanh nghiệp nước ta còn nhiều hạn chế. Hơn nữa, các doanh nghiệp Việt Nam phần lớn vẫn là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên không đủ nhân lực, vật lực và tài chính để nghiên cứu kỹ về vấn đề này chứ chưa nói đến chuyện đệ đơn khởi xướng kiện phòng vệ thương mại. Chính vì lẽ đó, các doanh nghiệp nước ngoài ngay khi có chứng cứ là họ đệ đơn khởi xướng điều tra ngay, còn các doanh nghiệp Việt Nam với kinh nghiệm non yếu nên mất nhiều thời gian chuẩn bị hơn, chưa thể theo kịp các doanh nghiệp nước ngoài.

Về vấn đề này, ông Thân Văn Lý, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần thép Tây Đô cho biết, mặc dù có biết đến các vụ kiện phòng vệ thương mại nhưng lượng hàng XK hay phân phối trong nước đều thấp nên chưa thấy ảnh hưởng nên chưa thực sự quan tâm.

Còn theo bà Ninh Thị Bích Thùy, Giám đốc Công ty Cổ phần thép TVP, việc chống chọi với thép Trung Quốc nhập khẩu giá rẻ đang gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp nên Công ty cũng quan tâm đến vụ kiện và sẽ sẵn sàng giúp sức nếu có thể. Tuy nhiên, để tự doanh nghiệp đứng lên đệ đơn khởi xướng điều tra chống bán phá giá thì rất khó vì không đủ quy mô theo quy định cũng như không đủ kinh nghiệm, kiến thức để thực hiện. Do đó, các doanh nghiệp cần có một đầu tàu, cần hợp sức lại dưới sự hướng dẫn của Hiệp hội thì mới có thể đứng lên làm “nguyên đơn” được.

Chính vì nhiều doanh nghiệp lấy lý do nhỏ và vừa hay thiếu kinh nghiệm để khởi xướng điều tra nên vị đại diện Hiệp hội Thép cho biết, để tăng thêm nhận thức cho doanh nghiệp về vấn đề này, Hiệp hội đã phối hợp cùng Cục Quản lý cạnh tranh hay Vụ hợp tác quốc tế của một số bộ, ngành để tập huấn cho doanh nghiệp, nâng cao khả năng ứng phó cho doanh nghiệp. Vì vậy, ngay khi có doanh nghiệp khởi xướng, thông qua Hiệp hội, các doanh nghiệp khác cũng đã nhiệt tình giúp đỡ, mặc dù chưa thể bằng các doanh nghiệp nước ngoài nhưng các doanh nghiệp trong nước đã và đang “tập” kiện lại để cân bằng, dần cải thiện vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế.