Nhiều nỗ lực phục hồi ngành kinh tế xanh

Ngành du lịch Việt Nam đang chứng kiến sự khởi sắc sau đại dịch với số lượng khách nội địa tăng trưởng cao. Song sự phục hồi ở dòng khách quốc tế vẫn còn chậm, trong khi bộ phận này lại cấu thành một tỷ trọng doanh thu lớn của toàn ngành. 

Năm 2023, ngành du lịch đặt mục tiêu đón và phục vụ 8 triệu lượt khách quốc tế - một mục tiêu đầy thách thức nếu so với số lượng khách quốc tế đến Việt Nam năm 2022. 

Tuy nhiên, con số này hoàn toàn có thể đạt được, thậm chí đạt cao hơn nếu có những kế sách khả thi được sớm áp dụng triển khai trong thực tế. Bài học thành công từ nhiều quốc gia trong khu vực là minh chứng cho điều đó. 

Tọa đàm “Hiến kế hút khách quốc tế” do Báo Đầu tư tổ chức nhằm tạo diễn đàn để các chuyên gia và các doanh nghiệp trong và ngoài nước thảo luận về những vấn đề đặt ra đối với ngành du lịch của Việt Nam, đặc biệt là đề xuất những giải pháp để thúc đẩy thu hút dòng khách quốc tế. Phát biểu khai mạc Tọa đàm, ông Lê Trọng Minh, Tổng biên tập Báo Đầu tư thông tin, chỉ trong một thời gian rất ngắn vừa qua, nhiều hoạt động quan trọng đã diễn ra liên quan tới mục tiêu thúc đẩy du lịch, đặc biệt những giải pháp thu hút du khách quốc tế. 

Điển hình là Hội nghị toàn quốc về du lịch do Thủ tướng Chính phủ chủ trì ngày 15/3/2023 và Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam ngày 19/3/2023. Đây là những sự kiện quan trọng diễn ra sau đúng 1 năm Việt Nam mở cửa trở lại đón khách quốc tế trong tình hình mới, tại đó đã chỉ ra rất rõ những hạn chế, điểm nghẽn và đề xuất nhiều giải pháp tháo gỡ nhằm đưa du lịch phục hồi bền vững và hiệu quả.

Thực tế cho thấy, trong gần 1 năm hoạt động du lịch chính thức mở cửa, Viêt Nam đã triển khai nhiều chương trình quảng bá, kích cầu lớn, trong đó có hai chương trình là “Du lịch an toàn, trải nghiệm trọn vẹn” thúc đẩy du lịch nội địa và “Live Fully in Vietnam” hướng tới thị trường quốc tế. Hàng loạt hoạt động liên kết hợp tác, kích cầu du lịch cũng đã được tổ chức tại các địa phương, doanh nghiệp du lịch trên toàn quốc.

Những chương trình này thực sự góp phần giúp ngành du lịch tại Việt Nam khởi sắc trở lại. Số lượng khách nội địa năm 2022 đạt 101,3 triệu lượt, vượt 68% so với kế hoạch và cũng là con số cao nhất từ trước tới nay. Tuy nhiên, khách du lịch quốc tế chỉ đạt 3,6 triệu lượt khách, đạt khoảng 70% kế hoạch đề ra. 

Phát triển chưa tương xứng tiềm năng

Năm 2023, ngành du lịch đặt mục tiêu đón và phục vụ 8 triệu lượt khách quốc tế, đây là con số khiếm tốn so với mức đã đạt được năm 2019 là 19 triệu lượt khách, nhưng lại là mục tiêu đầy thách thức do thị trường du lịch quốc tế có nhiều biến động sau đại dịch. 

Một số thị trường truyền thống như Liên bang Nga, Trung Quốc chưa thể mang lại lượng khách du lịch như từng có trước đại dịch, sự cạnh tranh của các điểm đến trong khu vực với nhiều cách làm sáng tạo cũng là một khó khăn để Việt Nam phải trở thành một lựa chọn tốt hơn hơn cho du khách quốc tế.

“Kinh nghiệm phát triển du lịch trên thế giới cho thấy, việc thu hút tốt khách quốc tế sẽ đóng góp rất lớn cho tăng trưởng kinh tế quốc gia và các địa phương nơi khách lưu trú”, ông Lê Trọng Minh nói và dẫn chứng, ngay cả với Việt Nam, năm 2019 trước khi đại dịch xảy ra, khách quốc tế đến Việt Nam đạt 18 triệu lượt, bằng 21% số lượt khách nội địa nhưng doanh thu chiếm gần 2/3 doanh thu ngành du lịch. Điều này có được bởi đặc tính khách quốc tế có thời gian lưu trú dài, từ 8-12 ngày, chi tiêu từ 1.100 – 2.000 USD cho 1 chuyến đi. Trong khi đó, đặc thù khách nội địa thường đi nghỉ vào cuối tuần và mức chi tiêu cũng không bằng. 

Tại Hội nghị Toàn quốc về du lịch, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng khẳng định việc phát triển du lịch của Việt Nam vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, cơ hội về thiên nhiên, con người, truyền thống văn hóa – lịch sử. Đồng thời Thủ tướng cũng chỉ đạo nhiều giải pháp phát triển du lịch theo hướng an toàn, xanh, sạch, văn minh, hiện đại, hấp dẫn, đề cao văn hóa du lịch Việt Nam.

Ngoài các giải pháp có tính căn bản, dài hạn thì Thủ tướng đã yêu cầu thực hiện nhiều nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới như tiếp tục tăng cường đầu tư và huy động các nguồn lực cho phát triển du lịch; tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp, các hộ kinh doanh du lịch tiếp cận các nguồn vốn, gói kích cầu; đẩy mạnh chuyển đổi số; hình thành và phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh ở Việt Nam; 

Sửa đổi, hoàn thiện chính sách về thủ tục xuất nhập cảnh cho khách quốc tế theo hướng tăng số lượng nước được miễn thị thực và kéo dài thời hạn lưu trú phù hợp với lệ phí hợp lý, mở rộng visa điện tử; tăng cường hợp tác quốc tế, nhất là với các tập đoàn, tổng công ty du lịch lớn, đa quốc gia trong thúc đẩy kết nối, thu hút các thị trường khách lớn, tiềm năng theo nguyên tắc “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”,…

Đây là các định hướng rất quan trọng và để triển khai hiệu quả cần được cụ thể hóa thành các chương trình hành động thực tế của các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp, từ đó mang lại tác động sớm

Gợi mở thêm nhiều ý tưởng, giải pháp phát triển ngành du lịch

Theo Tổng biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh, du lịch là một trong những ngành kinh tế năng động nhất và tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới hiện nay. Tầm quan trọng của ngành du lịch như một động lực giúp tạo việc làm và thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa và sản phẩm địa phương đã được nhắc đến trong một số Mục tiêu Phát triển Bền vững của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP), cụ thể là Mục tiêu 8, 12 và 14, khẳng định “Du lịch đóng góp trực tiếp và gián tiếp vào việc tạo việc làm, đặc biệt là cho phụ nữ và thanh niên, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng thông qua các doanh nghiệp siêu nhỏ, vừa và nhỏ”. 

Theo báo cáo của Tổ chức Lao động quốc tế, với mỗi công việc được tạo ra trực tiếp trong ngành du lịch, gần 1,5 công việc khác tăng thêm được tạo ra theo một cách gián tiếp hoặc phát sinh. Vai trò của du lịch còn có ý nghĩa lớn hơn trong điều kiện kinh tế nhiều biến động như hiện nay tại Việt Nam. 

Cụ thể, việc phục hồi ngành du lịch sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới, hỗ trợ chuyển dịch lao động dôi dư các ngành sản xuất đang gặp khó khăn do thị trường xuất khẩu thu hẹp. 

Du lịch còn là ngành xuất khẩu tại chỗ hiệu quả cho các ngành nông nghiệp, ngư nghiệp, sản xuất hàng lưu niệm, thời trang, chế tác vàng bạc đá quý. Đặc biệt, du lịch còn là động lực để phát triển ngành hàng không, các hệ thống hạ tầng phục vụ du lịch, thúc đẩy đầu tư công và đầu tư tư nhân,…

Tại nhiều quốc gia, du lịch đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, chẳng hạn tại Thái Lan trước đại dịch, ngành du lịch đóng góp 3.000 tỷ Bath cho nền kinh tế Thái Lan năm 2019, chiếm 18% GDP cả nước, riêng khách quốc tế đóng góp 2.000 tỷ Bath tương đương với 12% GDP. Năm 2022, nước này đã công bố chiến lược mới về du lịch có tên gọi là SMILE (nụ cười) với mục tiêu đưa đóng góp của du lịch lên tới 30% GDP của Thái Lan vào năm 2030.

Ngay cả những quốc gia phát triển như Nhật Bản, du lịch luôn là lĩnh vực kinh tế được coi trọng với mức đóng góp trung bình 6-7% GDP. Quốc gia này cũng đặt những kế hoạch mới thu hút khách quốc tế sau đại dịch với mục tiêu phục hồi lượng khách quốc tế vượt mức kỷ lục 32 triệu lượt khách vào năm 2025, đồng thời triển khai chính sách thu hút khách du lịch tầng lớp thượng lưu, là khách có giá trị chuyến du lịch trên 1 triệu Yên.

Với Việt Nam, thống kê cho thấy cũng trong năm 2019, du lịch tạo hơn 4,5 triệu việc làm trực tiếp và gián tiếp, đóng góp 9,2% GDP cả nước (tương đương với 32,8 tỷ USD). Đây là con số đầy ý nghĩa nhưng so với mặt bằng chung toàn cầu thì vẫn còn thấp, đặc biệt rất thấp so với tiềm năng du lịch của Việt Nam.

“Đó là tiềm năng của một đất nước có thiên nhiên hùng vĩ, tươi đẹp, đa dạng, phong phú về cả biển, núi, rừng và sông”, ông Lê Trọng Minh nhấn mạnh. Việt Nam có 1 trong 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới (Vịnh Hạ Long); 03 di sản thiên nhiên thế giới (Vịnh Hạ Long, Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, quần thể danh thắng Tràng An); 15 di sản văn hóa phi vật thể đại diện nhân loại; hơn 41 nghìn di tích, thắng cảnh, trong đó có hơn 4 nghìn di tích được xếp hạng cấp quốc gia; 33 vườn quốc gia; 117 bảo tàng; gần 8 nghìn lễ hội. Âm nhạc dân gian có truyền thống lâu đời và vô cùng đặc sắc. Ẩm thực đa dạng, độc đáo, hương vị phong phú tại tất cả các địa phương. Mặt bằng giá cả thấp hơn so với nhiều nước…

Nhưng vì sao du khách quốc tế vẫn chưa trở lại Việt Nam nhiều, trong khi các quốc gia lân cận đang chứng kiến sự phục hồi ngoạn mục, thậm chí vượt qua cả ngưỡng trước đại dịch và đang đặt ra những tham vọng cao hơn? 

Cần có những giải pháp cụ thể, khả thi nào trong các chương trình hành động để khơi thông các điểm nghẽn, phát huy tối đa lợi thế và tiềm năng du lịch đất nước, sớm thu hút du khách trở lại đông hơn? 

Đây cũng là lý do ngày hôm nay Báo Đầu tư tổ chức Tọa đàm “Hiến kế hút khách quốc tế” nhằm góp thêm những kế sách để triển khai hiệu quả chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, đồng thời đóng góp cho sự phát triển của ngành du lịch tại Việt Nam. 

“Tại cuộc tọa đàm này, bên cạnh những kế sách được đề xuất bởi các doanh nghiệp, tổ chức du lịch trong nước, các thông tin trao đổi từ đại diện cơ quan lập pháp và các bộ, ngành, chúng ta cũng sẽ cùng nghe những kinh nghiệm, nghiên cứu của các học giả, chuyên gia quốc tế và đại diện ngành du lịch của nhiều nước trong khu vực”, ông Lê Trọng Minh nói. 

Tổng biên tập Báo Đầu tư tin tưởng rằng: “Qua các phát biểu của các diễn giả, chúng ta sẽ có thêm nhiều thông tin hơn nữa về những cách làm mới trong thu hút du lịch quốc tế, những tiềm năng liên kết tầm cấp khu vực trong lĩnh vực Asean để cộng đồng lợi ích mà ngành du lịch đem lại”. 

Hy vọng, những thông tin từ Tọa đàm này sẽ gợi mở thêm nhiều ý tưởng, giải pháp quảng bá, xúc tiến, hoàn thiện dịch vụ du lịch, giúp du khách đến Việt Nam thuận lợi hơn, lưu trú dài hơn, chi tiêu nhiều hơn, không chỉ từ các thị trường truyền thống mà còn khai phá thêm những thị trường tiềm năng mới, bằng cả đường không và đường bộ qua các cửa khẩu biên giới.

Tổng biên tập Báo Đầu tư Lê Trọng Minh cho biết, là tờ báo kinh tế hàng đầu Việt Nam, có xuất bản phẩm bằng tiếng Anh ra thị trường quốc tế, Báo Đầu tư ghi nhận sự quan tâm to lớn của nhà đầu tư, khách du lịch quốc tế với Việt Nam thông qua lượng bạn đọc các bài viết về kinh tế và du lịch.

Trong hơn 30 năm hoạt động, Báo Đầu tư đóng góp cho ngành du lịch bằng những bài viết với đa dạng chủ đề, trên khắp các vùng miền, về văn hóa độc đáo của nhiều dân tộc trên mảnh đất hình chữ S đẹp về cảnh sắc, than thiện và mến khách. Cuộc tọa đàm ngày hôm nay là một trong những hoạt động tiếp nối truyền thông về ngành du lịch hướng tới thị trường quốc tế.

Là đơn vị tổ chức, chúng tôi tin tưởng rằng với sự tham dự của các cơ quan quản lý, lãnh đạo các doanh nghiệp, các chuyên gia hàng đầu Việt Nam, buổi Tọa đàm sẽ mang lại các thông tin rất có giá trị cho các nhà hoạch định chính sách, các doanh nghiệp, và bạn đọc.