MDEC đã qua 7 lần tổ chức. Xin ông cho biết tác động của Diễn đàn tới Vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL)?

Qua các năm tổ chức MDEC, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ và Ban tổ chức MDEC đã lựa chọn chủ đề cụ thể, tập hợp các sáng kiến, đề xuất của các nhà khoa học, nhà quản lý, chuyên gia kinh tế, nhà đầu tư, các viện,  trường…

Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ báo cáo, đề xuất, kiến nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, ban hành các cơ chế, chính sách nhằm tháo gỡ khó khăn, phát triển bền vững Vùng ĐBSCL, nhất là trong nông nghiệp, nông thôn, đầu tư cơ sở hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực.

Cụ thể, những năm qua, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ cùng lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo các địa phương trong Vùng là thành viên Ban Chỉ đạo đã tập hợp các sáng kiến, đề xuất Thủ tướng Chính phủ chọn 3 lĩnh vực đột phá để đầu tư phát triển vùng. Đó là: đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông, đến nay hệ thống giao thông thủy, bộ, hàng không tuy vẫn còn hạn chế, nhưng đã được nâng lên rõ rệt so với 10 năm trước, cơ bản đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa và đi lại cho nhân dân; đầu tư kết cấu hạ tầng thủy lợi phục vụ sản xuất, nuôi trồng và chế biến lúa gạo, thủy hải sản và trái cây; đầu tư đào tạo nguồn nhân lực Vùng ĐBSCL.

MDEC làm rất tốt công tác quảng bá hình ảnh vùng đất, con người, văn hóa, tiềm năng thế mạnh Vùng ĐBSCL. Năm 2010, chúng tôi tổ chức thành công Tuần lễ ĐBSCL tại TP.HCM với các hoạt động rất thiết thực, thu hút sự quan tâm của đông đảo nhân dân Thành phố và các tỉnh miền Đông Nam Bộ, các tổ chức quốc tế tại TP.HCM. Hàng năm, tại MDEC, chúng tôi mời hơn 20 tổ chức quốc tế tại Việt Nam, các Đại sứ quán, Tổng lãnh sự một số nước tham gia Diễn đàn. Đặc biệt, gần đây, thông qua các chuyến công tác nước ngoài, chúng tôi kết hợp quảng bá về Vùng ĐBSCL, về MDEC, xúc tiến, kêu gọi hợp tác đầu tư với các nước, các tổ chức quốc tế, như Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Hà Lan, Italy, Đức... về biến đổi khí hậu, nông nghiệp, công nghiệp và du lịch…

Nhìn chung, MDEC đã được các địa phương trong cả nước biết đến và tham gia rất tích cực; một số tổ chức quốc tế, một số quốc gia đã biết về Vùng ĐBSCL, về MDEC và đã nghiên cứu, tìm hiểu để xúc tiến đầu tư, hợp tác, nhất là trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn; biến đổi khí hậu, nước biển dâng và thực hiện an sinh xã hội.

Các hội nghị xúc tiến đầu tư được tổ chức qua các kỳ MDEC đã mang lại kết quả cụ thể gì, thưa ông?

Riêng về công tác xúc tiến, tính từ lần MDEC đầu tiên được tổ chức vào năm 2007 đến nay, toàn Vùng đã thu hút được 773 dự án đăng ký đầu tư, đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho khoảng 661 dự án đầu tư trong nước và ngoài nước với tổng vốn đầu tư trên 307.000 tỷ đồng và trên 5 tỷ USD. Riêng tại MDEC - Vĩnh Long 2013, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã tổ chức ký kết 83 hợp đồng đầu tư tín dụng giữa các ngân hàng thương mại cổ phần với các doanh nghiệp với tổng số tiền 20.181 tỷ đồng (hiện đã giải ngân được 80%).

Có thể nói, cùng với hoạt động xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch của các địa phương trong Vùng, hoạt động của MDEC hàng năm đã tác động mạnh mẽ đến hoạt động xúc tiến, kêu gọi đầu tư, thương mại và du lịch Vùng ĐBSCL. Thông qua MDEC, các địa phương trong vùng đã giới thiệu môi trường kinh doanh, chính sách ưu đãi đầu tư và cơ hội đầu tư, tiếp cận một số tổ chức quốc tế, nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư trong nước…

Lấy chủ đề là tái cơ cấu nông nghiệp, hướng đến xây dựng nông thôn mới, mục tiêu cụ thể của MDEC 2014 là gì?

Với chủ đề “Tái cơ cấu nông nghiệp - Xây dựng nông thôn mới Vùng ĐBSCL”, MDEC kỳ này tập trung nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện những giải pháp, cơ chế, chính sách nhằm đẩy nhanh tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới thích ứng với biến đổi khí hậu Vùng ĐBSCL. Trao đổi, tập hợp sáng kiến tìm giải pháp thúc đẩy liên kết Vùng trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ các sản phẩm nông nghiệp, nhất là các mặt hàng nông sản chủ lực của vùng, như lúa gạo, thủy sản, cây ăn quả. Trong đó, tập trung vào những vấn đề nóng, như quy hoạch và đầu tư cơ sở hạ tầng thủy lợi phục vụ nuôi trồng, chế biến thủy sản; trồng rừng phòng hộ gắn với xây dựng tuyến đê biển; liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị gia tăng và tiêu thụ sản phẩm ở các xã nông thôn mới; giải pháp tín dụng trong tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới.

Bên cạnh đó, bàn giải pháp thực hiện Quyết định 899/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (về phê duyệt đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững) một cách hiệu quả nhất, nhằm nâng cao thu nhập và cải thiện mức sống cho cư dân nông thôn, đảm bảo an ninh lương thực (bao gồm cả an ninh dinh dưỡng) trước mắt và lâu đài, góp phần giảm tỷ lệ đói nghèo. Phấn đấu đến năm 2020, thu nhập hộ gia đình nông thôn tăng lên 2,5 lần so với năm 2008; số xã đạt tiêu chí nông thôn mới là 20% vào năm 2015 và 50% vào năm 2020.

Quang Liên