Đây là những nội dung đã được bà Thư trao đổi bên thềm Hội thảo Hướng tới sự thành công trong việc thực hiện Quy định EPR tại Việt Nam cuối tháng 10/2023. Tetra Pak Việt Nam tham gia hội thảo với tư cách là nhà cung cấp các giải pháp chế biến và đóng gói thực phẩm đến từ Thụy Điển đã có nhiều sáng kiến trong việc phát triển bền vững tại Việt Nam.

Tăng trưởng xanh hay bền vững là một khái niệm được nói tới nhiều trong thời gian gần đây. Liệu đây có phải là một xu hướng “thời trang” mà các doanh nghiệp muốn khoác lên mình trong nhất thời không?

Để trả lời câu hỏi này chúng ta phải nhìn vào hai khía cạnh, bao gồm cả sự vận động của xã hội và tầm nhìn của mỗi doanh nghiệp. Ở khía cạnh xã hội, chúng ta có thể thấy dân số thế giới ngày càng tăng lên, dẫn tới nhu cầu tiêu dùng tăng theo, trong khi đó tài nguyên thiên nhiên lại hữu hạn. Nếu chúng ta không tìm cách tái sử dụng các tài nguyên thiên nhiên thì sẽ đến lúc chúng ta không còn gì cho sản xuất và tiêu dùng. Cách sản xuất cũ với mức phát thải khí nhà kính cao sẽ ảnh hưởng ngày càng nghiêm trọng tới biến đổi khí hậu.

Ở khía cạnh khác, việc nhìn nhận xu hướng này có phải là một mốt thời trang hay không lại phụ thuộc rất nhiều vào tầm nhìn và chiến lược của doanh nghiệp. Với Tetra Pak, từ lâu chúng tôi đã đặt phát triển bền vững là chiến lược trung tâm, dẫn dắt mọi quyết định kinh doanh. Bởi chúng tôi tin rằng, chỉ có thực hành bền vững trong toàn bộ chuỗi giá trị mới giúp làm cho thực phẩm an toàn và sẵn có, đáp ứng nhu cầu thực phẩm ngày càng tăng do dân số liên tục tăng lên, mà không tạo ra các tác động tiêu cực tới môi trường và khí hậu.

Điều này đòi hỏi một nỗ lực liên tục không ngừng nghỉ trong lâu dài, nên tôi tin rằng các doanh nghiệp một khi đã nhận thức được điều này đều sẽ không coi đây chỉ là xu hướng trong nhất thời.

Vậy ở góc độ doanh nghiệp, chúng ta nên tiếp cận tăng trưởng xanh như thế nào để đảm bảo hài hòa giữa các lợi ích của doanh nghiệp, môi trường và xã hội?

Theo tôi, sẽ không có mô hình bền vững nào chung cho mọi doanh nghiệp. Ngay tại Tetra Pak, mỗi thị trường chúng tôi cũng có những điều chỉnh khác nhau. Với cam kết bảo vệ điều tốt đẹp, chiến lược bền vững của Tetra Pak tập trung vào cải thiện hệ thống thực phẩm, chống biến đổi khí hậu, xây dựng kinh tế tuần hoàn, bảo vệ tự nhiên và tăng cường trách nhiệm xã hội.

Đây là 5 trụ cột chính chúng tôi áp dụng trên toàn cầu, tuy nhiên tùy vào thực tế ở mỗi thị trường, thì sự ưu tiên cho 5 trụ cột này sẽ có đôi chút khác biệt.

Vậy sự khác biệt đó ở Việt Nam như thế nào?

Tại Việt Nam, vấn đề mà xã hội đang dành nhiều sự quan tâm là ô nhiễm môi trường do rác thải. Chính vì vậy, ưu tiên của chúng tôi là xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn, trong đó sử dụng nguyên liệu tái sinh, được khai thác có trách nhiệm để sản xuất hộp giấy đựng đồ uống, cùng với đó là thúc đẩy công tác thu gom và tái chế các hộp giấy này sau khi sử dụng.

Bên cạnh đó, để góp phần vào mục tiêu chống biến đổi khí hậu, chúng tôi cũng áp dụng đa dạng các giải pháp tiên tiến để giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động sản xuất. Nhà máy Tetra Pak tại Bình Dương là một trong những nhà máy sản xuất bao bì đầu tiên đạt chứng nhận toàn cầu LEED Gold 4 phiên bản vàng cho các hoạt động về bền vững, với khả năng tiết kiệm 2 triệu lít nước, tái sử dụng và tái chế 90% lượng rác thải và giảm phát thải 4.000 tấn khí CO2 ra môi trường hàng năm. Nhà máy cũng mới hoàn thành việc lắp đặt các tấm năng lượng mặt trời trên diện tích mái gần 5.900 m2, tạo ra gần 1.800 Mwh năng lượng điện tái tạo mỗi năm, giúp giảm hơn 700 tấn khí CO2 thải ra môi trường.

Những hoạt động thúc đẩy tái chế vỏ hộp giấy đựng đồ uống cụ thể là gì?

Chúng tôi phối hợp với các đối tác để triển khai 2 nhóm công việc chính. Thứ nhất là nâng cao nhận thức của cộng đồng về phân loại và thu gom vỏ hộp giấy và thứ hai là cải thiện năng lực thu gom và tái chế bao bì vỏ hộp giấy đựng đồ uống.

Trong công tác đầu tiên, chúng tôi đã cùng với các đối tác triển khai các hoạt động giáo dục cho hàng triệu học sinh tại hơn 2.000 trường mẫu giáo và tiểu học từ năm 2019 tới nay. Ngoài ra chúng tôi còn kết hợp với các đối tác tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức cho người dân tại các khu chung cư, các trung tâm mua sắm như MM Mega Market, AEONMALL...

Ở nhóm công tác thứ hai, Tetra Pak kết hợp với các hiệp hội như PRO Việt Nam để thúc đẩy việc thu gom vỏ hộp giấy đã qua sử dụng thông qua khối thu gom phi chính thức (cụ thể là những cá nhân mua bán đồng nát/ve chai, các vựa phế liệu, v.v..). Trong bức tranh quản lý chất thải hiện tại ở Việt Nam, đây là nhóm đối tượng đang đóng góp chủ yếu vào việc phân loại các vật liệu có thể tái chế ra khỏi rác thải sinh hoạt nói chung. Chúng tôi cũng hợp tác với các đối tác như VECA (ứng dụng di động kết nối người có nhu cầu mua và bán phế liệu) và Lagom để mở rộng mạng lưới thu gom vỏ hộp giấy trong cộng đồng. Vỏ hộp giấy được thu gom sau đó sẽ được chuyển đến các đối tác tái chế như Đồng Tiến và Thuận An ở phía Nam, nhà máy giấy Vạn Điểm ở phía Bắc, để tái chế thành các sản phẩm giấy hữu ích (giấy bao gói, bìa carton...).

Gần đây, Tetra Pak cũng đầu tư hơn 1,2 triệu euro để nâng cấp dây chuyền tái chế vỏ hộp giấy của Đồng Tiến từ 9.000 tấn/năm lên 17.000 tấn/năm, góp phần nâng cao năng lực tái chế vỏ hộp giấy tại Việt Nam. Trong tương lai, chúng tôi sẽ triển khai thêm nhiều sáng kiến để tăng cường năng lực tái chế vỏ hộp giấy tại Việt Nam.