Áp dụng QLRR để kiểm tra, kiểm soát hoạt động XNC. Trong ảnh: Lực lượng Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Nội Bài kiểm tra, giam sát hoạt động nhập cảnh. Ảnh: Hữu Linh.

Qua khảo sát, Ban Quản lý rủi ro Hải quan (Tổng cục Hải quan) cho biết, trung bình 1 năm, Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất (Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh) thực hiện làm thủ tục xuất nhập cảnh, quá cảnh cho hơn 66.000 chuyến bay, với khoảng 11 triệu lượt khách (theo 62 đường bay quốc tế). Quy trình kiểm tra, giám sát hải quan đối với hành lý của người xuất nhập cảnh tại sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất hiện nay được thực hiện theo Quyết định số 1973/QĐ-TCHQ ngày 4-7-2014 và Quyết định số 1165/QĐ-TCHQ ngày 21/6/2011 của Tổng cục Hải quan.

Theo đó, đối với các chuyến bay nhập cảnh, Hải quan Tân Sơn Nhất thực hiện kiểm tra soi chiếu 100% hành lý của người nhập cảnh (hành lý xách tay và hánh lý ký gửi). Trong khi đó, trung bình mỗi ngày, Đội Hành lý nhập làm thủ tục cho khoảng 17.500 hành khách và 110 chuyến bay. Do vậy, trường hợp hành lý qua soi chiếu có nghi vấn, nếu công chức Hải quan muốn chuyển soi chiếu kỹ lưỡng mức 2 sẽ xảy ra tình trạng ùn tắc, cũng như tạo ra sức ép cho công chức Hải quan thực hiện soi chiếu, đặc biệt là giờ cao điểm (khoảng từ 9 giờ 30 phút đến 12 giờ và từ 16 giờ 30 phút đến 18 giờ 30 phút). Mặt khác, việc soi chiếu 100% hành lý xách tay và hành lý ký gửi cùng chuyến đi như trên đi ngược với tạo thông thoáng, cải cách hiện đại hóa.

Đồng thời, đối với các chuyến bay xuất cảnh, trung bình mỗi ngày, Đội Hành lý xuất làm thủ tục cho khoảng 15.000 hành khách và khoảng 100 chuyến bay. Đội Hành lý xuất thực hiện soi chiếu 100% hành lý ký gửi và xách tay và soi chiếu chung cùng an ninh hàng không (từ thời điểm 15-11-2015), đảm bảo 24/24h. Bên cạnh đó, Đội cũng phối hợp với Tổ Kiểm soát ma túy, Tổ Kiểm soát trong việc triển khai các phương án kiểm tra, giám sát các đối tượng trọng điểm và chủ động phối hợp với các hãng hàng không để yêu cầu kiểm tra hành lý tại các quầy thủ tục hàng không. Tuy nhiên do việc bố trí các khâu kiểm tra của an ninh hàng không và Công an cửa khẩu bất hợp lý dẫn đến cảnh lộn xộn, làm mất mỹ quan tại khu vực sân bay vào giờ cao điểm.

Ban Quản lý rủi ro Hải quan dẫn chứng, qua khảo sát việc đánh giá rủi ro tại sân bay quốc tế các nước cho thấy, hoạt động kiểm tra, kiểm soát soi chiếu hành lý xách tay của hành khách xuất cảnh chủ yếu do an ninh cửa khẩu thực hiện, việc thực hiện của cơ quan Hải quan cũng được thông thoáng hơn dựa trên áp dụng quản lý rủi ro và sự phối hợp trao đổi thông tin với an ninh cửa khẩu. Chính vì vậy, với quy định cứng về thực hiện soi chiếu 100% đối với hành lý xách tay như hiện nay sẽ dẫn đến áp lực không nhỏ đối với CBCC, cũng như Chi cục phải đảm bảo nguồn lực thực hiện, trách nhiệm trong việc soi chiếu.