Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính Việt Nam (Vafi) vừa có kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch Đầu tư và Ban Kinh tế Trung ương về giải pháp hạ lãi suất tiền gửi về 0%. Đây là đề xuất khá bất ngờ trong bối cảnh nhiều nước có xu hướng tăng lãi suất cơ bản do lạm phát toàn cầu tăng mạnh.

Theo VAFI, lãi suất huy động ở Việt Nam vẫn đang khá cao so với các nước trên thế giới, đặc biệt là lãi suất châu Âu và Mỹ đang ở quanh mức 0%. Thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã có giải pháp để hạ mặt bằng lãi suất huy động, song lại khiến dòng tiền nhàn rỗi đổ vào bất động sản.  Do đó, để dòng tiền đưa vào các kênh đầu tư có lợi và “ngăn không chảy vào các kênh có hại cho nền kinh tế”, VAFI đưa ra hàng loạt kiến nghị để đưa dần lãi suất tiền gửi về 0%/năm.

Thứ nhất, Bộ Tài chính xây dựng Luật Thuế tài sản theo hướng hạn chế mạnh dòng tiền đầu cơ chảy vào thị trường bất động sản, đồng thời kiểm soát để không cho tăng giá đất, áp dụng thu thuế tài sản lũy tiến từ căn nhà thứ hai trở đi. Giải pháp ngăn chặn vốn chảy vào đầu cơ bất động sản, theo VAFI, là điều kiện tiên quyết để hạ nhanh lãi suất tiền gửi tiết kiệm.

Thứ hai, đồng thời với ngăn chặn vốn chảy vào đầu cơ bất động sản, VAFI lại kiến nghị nắn dòng vốn nhàn rỗi chảy vào  thị trường trái phiếu với lãi suất huy động thấp, ở mức dưới 2 %/năm. Theo đó, hệ thống ngân hàng sẽ huy động được nguồn vốn khổng lồ  với kỳ hạn dài để làm cơ sở cho vay trung hạn , dài hạn với lãi suất cho vay thấp dưới mức 5%/năm.

Để khuyến khích vốn nhàn rỗi chảy vào trái phiếu, VAFI đề nghị Bộ Tài chính cần sửa chính sách theo hướng bỏ thuế chuyển nhượng trái phiếu, thuế lợi tức trái phiếu. NHNN rà soát quy định hiện hành, cho phép người dân đầu tư vào trái phiếu ngân hàng như là kênh gửi tiết kiệm.

Thứ ba, khi lãi suất tiền gửi giảm mạnh, để ngăn nốt dòng vốn nhàn rỗi chảy sang ngoại tệ, VAFI đề xuất NHNN ban hành chính sách thu phí ngoại tệ ở mức nhất định (lãi suất âm).

Thứ tư, cần kiểm soát thâm hụt ngân sách hàng năm và loại bỏ ngân hàng yếu kém.

Các kiến nghị và giải pháp mà VAFI đưa ra, theo giới chuyên gia là không phù hợp và bất khả thi với nền kinh tế Việt Nam.. Hiện lạm phát mục tiêu nước ta năm 2021 là dưới 4%, lãi suất huy động nhiều kỳ hạn tại một số ngân hàng đã thấp hơn cả mức lạm phát mục tiêu này, khó có khả năng giảm thêm. Hơn nữa, mặt bằng lãi suất cho vay của Việt Nam hiện đang ở mức khá thấp so với khu vực và lãi vay cũng không còn là rào cản lớn với doanh nghiệp.

Việc áp dụng chính sách lãi suất âm với tiền gửi ngoại tệ hay khuyến khích người dân rót tiền nhàn rỗi vào kênh trái phiếu vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro thay vì gửi tiết kiệm... đều không thực tế.