Ngành dệt may Việt Nam đã kết thúc một năm tăng trưởng âm sau 25 năm liền tăng trưởng liên tiếp, với kim ngạch xuất khẩu đạt 35 tỷ USD, trong khi mục tiêu là 40-42 tỷ USD.

Đánh giá về ngành dệt may trong năm 2020, ông Lê Tiến Trường, Phó chủ tịch Hiệp hội Dệt May Việt Nam (Vitas) nói: “Năm 2020  là năm đầu tiên sau 25 năm xuất khẩu dệt may của Việt Nam tăng trưởng âm 10,5%, chỉ đạt 35 tỷ USD so với 39 tỷ USD năm 2019. Tuy nhiên, trong bối cảnh tổng cầu toàn thế giới giảm trên 22%, từ 740 tỷ USD về 600 tỷ USD, các quốc gia cạnh tranh đều có mức giảm 15-20%, thậm chí 30% nếu bị cách ly dài thì dệt may Việt Nam có mức giảm thấp ".

Năm 2020, Việt Nam là một trong 5 quốc gia duy nhất trong TOP 5 nước xuất khẩu dệt may lớn trên thế giới không bị cách ly, dừng sản xuất. Đây có thể xem là nguyên nhân quan trọng nhất giúp cho xuất khẩu dệt may Việt Nam có mức suy giảm thấp nhất xét về mặt hàng quần áo trong TOP 5.

Báo cáo của Mc Kenzy hôm 4/12/2020 xác nhận, lợi nhuận ngành thời trang toàn cầu trong năm 2020 đã giảm 93%, hơn 10 thương hiệu và chuỗi cung ứng thời trang lớn phá sản, khoảng 200.000 lao động trong chuỗi cung ứng thời trang Mỹ mất việc làm. Trong khi đó, nhờ không bị gián đoạn sản xuất nên thị phần của hàng dệt may Việt Nam vẫn tiếp tục tăng trưởng, lần đầu đạt 20% tại thị trường Mỹ, trong đó có nhiều tháng đứng vị trí số 1 về thị phần.

Với 13 FTA đã đi vào thực thi, trong đó có FTA mới EU như EVFTA từ 1/8,  tuy không bù đắp được sự sụt giảm về kim ngạch nhưng cũng đã có tác dụng đáng kể trong  việc giảm thiểu thiếu hụt đơn hàng.

Theo dự báo, để thị trường dệt may thế giới phục hồi về cầu như năm 2019 sớm nhất quý 2/2022 và muộn là quý 4/2023, chính vì vậy, 2021 tiếp tục là năm khó khăn, bất định, phụ thuộc vào tình hình dịch bệnh, do đó, nhiều đặc điểm của chuỗi cung ứng mới được thiết lập, buộc DN dệt may phải thích ứng.

Trước hết là xu thế giảm giá chi phối toàn thị trường. Hàng hóa đơn giản, thay thế hàng thời trang, và điều này dẫn đến nhiều năng lực sản xuất dư thừa nhưng nhiều năng lực mới lại thiếu hụt, kinh doanh online lên ngôi, giảm trung gian…

Với những đặc điểm thị trường như vậy, năm 2021 ngành dệt may đặt mục tiêu cao là 39 tỷ USD, nhanh hơn thị trường chung từ 9 tháng đến 2 năm. Với mục tiêu cao 39 tỷ USD, mục tiêu trung bình là 38 tỷ USD, ngành dệt may vẫn cần sự hỗ trợ nhiều từ Chính phủ về ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ, lãi suất...

Ông Trường cho rằng, để đạt được mục tiêu đề ra cho năm 2021, DN kiến nghị Chính phủ tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, quan tâm hạ lãi suất vì năm 2021 bắt đầu vào chu kỳ đầu tư đáp ứng các nhu cầu mới hậu Covid-19 cũng như sản xuất nguyên liệu phục vụ đáp ứng quy tắc xuất xứ trong các FTA.

Hệ thống ngân hàng thương mại linh hoạt trong đánh giá tín nhiệm, sau một năm khó khăn hiệu quả thấp, các dự án đầu tư dệt may, nhất là dự án dệt sợi, vải không còn được có thứ tự ưu tiên cao, tiếp cận vốn khó, lãi suất cao nên rất cần sự đánh giá lại cho giai đoạn mới, tương ứng với tốc độ hồi phục của thị trường.

Ngoài ra, ngành dệt may cũng đề nghị Bộ Công Thương tiếp tục hỗ trợ DN tận dụng hiệu quả các FTA thông qua hướng dẫn sớm nhất các quy trình đáp ứng quy tắc xuất xứ. NHờ cổng thông tin về FTAs, do hiện nay Việt Nam đã có 17 FTA, có quốc gia có cùng lúc 4 FTA với Việt Nam như Nhật Bản (CPTPP, VJFTA, ASEAN – VJ, RCEP), dẫn tới DN có thể lựa chọn không tối ưu.