Biến đổi khí hậu không chỉ là một thách thức toàn cầu mà còn là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sự sống, an ninh và phát triển bền vững của các quốc gia.

Những tác động của biến đổi khí hậu đã và đang diễn ra mạnh mẽ, ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực trong xã hội, từ kinh tế đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Dự báo trong những năm tới, tần suất các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ gia tăng, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.

Biến đổi khí hậu đang khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan trở nên thường xuyên và khắc nghiệt hơn. Theo dự báo của Tổ chức Khí tượng Thế giới, tần suất và cường độ các trận bão, lũ, hạn hán, và ngập lụt sẽ gia tăng trong 10 năm tới, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển.

Những hiện tượng này đang gây thiệt hại nặng nề cho các cộng đồng và nền kinh tế, đặc biệt là ở các khu vực dễ bị tổn thương như đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung và miền Bắc Việt Nam.

Thông tin từ Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Tài nguyên và Môi trường, biến đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ thiếu hụt lương thực do thay đổi bất thường về thời tiết và mùa vụ. Hạn hán kéo dài và mưa lũ bất thường không chỉ làm giảm năng suất nông sản mà còn ảnh hưởng đến chất lượng đất đai và nguồn nước, vốn rất quan trọng đối với sản xuất nông nghiệp.

Điều này đe dọa an ninh lương thực quốc gia, làm trầm trọng thêm tình trạng nghèo đói, ảnh hưởng đến các mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.

Biến đổi khí hậu đang gia tăng các nguy cơ đối với tài sản, sinh kế và cơ sở hạ tầng của người dân, đặc biệt là ở các khu vực ven biển và các đô thị lớn.

Các cơn bão mạnh, lũ lụt và sự gia tăng mực nước biển đe dọa nghiêm trọng đến các khu vực như đồng bằng sông Cửu Long và các thành phố ven biển, nơi có mật độ dân cư cao và cơ sở hạ tầng yếu.

Thiệt hại về cơ sở hạ tầng có thể làm gián đoạn các hoạt động kinh tế, gây mất mát tài sản và ảnh hưởng đến đời sống của hàng triệu người dân.

Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu cũng tác động trực tiếp đến sức khỏe con người. Nhiệt độ tăng cao, các hiện tượng khói bụi và ô nhiễm không khí sẽ làm gia tăng các bệnh về tim mạch, hô hấp và bệnh tật do nắng nóng.

Mặt khác, những trận lũ lụt cũng tạo điều kiện cho các bệnh truyền nhiễm như sốt xuất huyết, tiêu chảy và bệnh truyền qua nguồn nước lan rộng. Ngoài ra, biến đổi khí hậu còn tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các bệnh mới, đe dọa sức khỏe cộng đồng trên quy mô toàn cầu.

Một trong những hậu quả nghiêm trọng nhất của biến đổi khí hậu là sự suy giảm mạnh mẽ về đa dạng sinh học. Các hệ sinh thái tự nhiên như rừng, rạn san hô, và các vùng đầm lầy đang chịu tác động trực tiếp từ sự thay đổi của khí hậu.

Nhiệt độ tăng và các hiện tượng thời tiết cực đoan làm mất đi môi trường sống của nhiều loài động, thực vật, từ đó đẩy các loài này đến gần hơn với nguy cơ tuyệt chủng.

Điều này không chỉ ảnh hưởng đến các loài động thực vật mà còn làm xáo trộn chuỗi sinh thái, ảnh hưởng đến toàn bộ hệ sinh thái và nền kinh tế dựa vào tài nguyên thiên nhiên.

Biến đổi khí hậu đã và đang gây thiệt hại nặng nề về kinh tế, với những tổn thất ước tính lên đến hàng tỷ USD mỗi năm. Trong giai đoạn từ năm 2011 đến 2022, các hiện tượng khí hậu cực đoan đã gây thiệt hại khoảng 10 tỷ USD, tương đương khoảng 1,5% GDP mỗi năm.

Dự báo trong tương lai, nếu không có các biện pháp ứng phó hiệu quả, biến đổi khí hậu có thể khiến tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam giảm từ 2% đến 4,5% GDP, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển bền vững của đất nước.

Dù biến đổi khí hậu mang lại nhiều thách thức, nhưng nếu chúng ta hành động kịp thời và có những giải pháp phù hợp, nó cũng sẽ tạo ra những cơ hội để chuyển đổi nền kinh tế theo hướng bền vững và xanh. Các cơ hội này bao gồm:

Chuyển đổi sang nền kinh tế các-bon thấp: Phát triển năng lượng tái tạo, công nghiệp xanh, và nền nông nghiệp thông minh là những giải pháp quan trọng để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu và tạo ra cơ hội việc làm mới.

Thúc đẩy phát triển công nghiệp xanh và nền nông nghiệp bền vững: Sử dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, thay đổi phương thức sản xuất theo hướng tuần hoàn, bền vững sẽ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, đồng thời nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm nông sản.

Hợp tác quốc tế và thu hút tài chính cho ứng phó với biến đổi khí hậu: Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế và thu hút các nguồn lực tài chính, công nghệ để triển khai các giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu hiệu quả.

Biến đổi khí hậu là một trong những thách thức lớn nhất đối với sự phát triển bền vững của thế giới và Việt Nam. Tác động của nó không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe, an ninh lương thực, và nền kinh tế.

Để giảm thiểu những hậu quả này, cần có những biện pháp ứng phó quyết liệt và toàn diện, từ cấp độ quốc gia đến toàn cầu. Đồng thời, cần tận dụng các cơ hội để chuyển đổi sang một nền kinh tế xanh và bền vững, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu trong thời gian tới.