Giành lại vị thế trên sân nhà

Nếu cách đây từ 5-7 năm, các thương hiệu trà sữa ngoại gần như chiếm lĩnh thị phần đồ uống Việt, thì gần đây, những cái tên như Phúc Long, Phê La đã vươn lên giành lại vị thế trong phân khúc nhiều tiềm năng này.

Dù chỉ mới xuất hiện trên thị trường hồi năm 2021, nhưng thương hiệu Phê La đã thay thế một vài ông lớn để đứng tên trong bảng xếp hạng nhóm chuỗi cửa hàng cà phê, dịch vụ đồ uống uy tín năm 2024.

Nổi lên mạnh mẽ như là đối trọng của những “ông lớn” như Highlands Coffee, The Coffee House, hay Trung Nguyên, Phê La liên tục có động thái mở ra hướng mới để thu hút cho mình tệp khách hàng riêng, từ tháng 6/2024, Phê La thông báo mở quán từ 4h -23h để phục vụ các bạn trẻ đi uống trà sữa sáng sớm, đón bình minh thu hút được sự chú ý rất lớn từ những tín đồ trà sữa.

Theo tìm hiểu, Công ty cổ phần Phê La do bà Trương Nguyễn Thiên Kim giữu chức Chủ tịch HĐQT với việc nắm giữ 9,18 triệu cổ phần, tương đương tỷ lệ sở hữu 51%. Các cổ đông khác là bà Nguyễn Hạnh Hoa, nhà sáng lập nắm giữ 6,48 triệu cổ phần (36%); ông Nguyễn Hoàng, nắm giữ 2,34 triệu cổ phần (13%).

Báo cáo của Vietdata cho thấy năm 2023, Phê La đạt doanh thu gần 300 tỷ đồng và khoảng 57 tỷ đồng lợi nhuận.

Gần 4 năm có mặt trên thị trường, tính đến đầu tháng 9/2024, Phê La đã mở 31 cửa hàng. Tại nhiều cửa hàng, thương hiệu này dành riêng một khu vực nhận khách giới hạn và chỉ bán trà, cà phê nguyên chất pha chế thủ công.

Nhiều đánh giá khách quan cho rằng, thành công dù trong thời gian ngắn ngủi của Phê La là do thương hiệu này chọn phân khúc trà đậm vị, một xu hướng mới đang được sinh ra và nhân rộng bởi nhiều thương hiệu. Cụ thể với Phê La tập trung vào phát triển và nâng tầm dòng trà Ô Long đặc sản Đà Lạt và mang chúng tiếp cận gần hơn với cộng đồng.

Nhắc đến sự vươn lên mạnh mẽ của thương hiệu nội, không thể bỏ qua sự thành công của  Phúc Long nhờ xây dựng chất lượng sản phẩm có hương vị đậm vị trà nổi trội khác biệt vừa truyền thống, vừa hiện đại.

Đặc biệt, vào năm 2023, thương vụ Masan thâu tóm Phúc Long là sự kiện M&A được chú ý nhất.

Báo cáo kết quả kinh doanh gần nhất được Tập đoàn Masan công bố cho thấy doanh thu của Phuc Long Heritage đạt 391 tỷ đồng trong quý II/2024, tăng 5,3% so với 372 tỷ đồng so với cùng kỳ nhờ mở thêm 15 cửa hàng mới. Kết quả này đóng góp 2% vào tổng doanh thu 20.134 tỷ đồng của tập đoàn. 

Phúc Long hiện có 163 cửa hàng trên toàn quốc. Doanh thu hàng ngày của chuỗi cửa hàng ngoài WinCommerce tăng 2,4% so với mức đáy trong quý cuối năm 2023.

Mục tiêu của Phúc Long trong 2024 là tạo ra sự khác biệt thông qua định hướng chiến lược “chất lượng cao với giá phải chăng”, mang đến sản phẩm chất lượng cao, đồng thời vẫn tiếp cận được những người dùng mới. Các cửa hàng hiện tập trung vào sản phẩm trà để khai thác thế mạnh thương hiệu, nhưng cũng đang xây dựng kế hoạch tăng cường các sản phẩm cà phê để tăng tần suất mua của khách hàng. 

Bên cạnh đó, La Boong, một thương hiệu trà Ô Long Việt dù chỉ  thành lập từ tháng 7/2023, những đã vươn lên mạnh mẽ với hơn 100 cửa hàng và mục tiêu là 140 cửa hàng trong năm nay.

Theo chia sẻ của ông Vũ Việt Anh, nhà sáng lập La Boong, trước kia, hầu hết các vùng trà tại Việt Nam vẫn chỉ thu hoạch và xuất khẩu thô, chưa sản xuất được thành phẩm để sử dụng pha trà sữa, nên doanh nghiệp lại nhập khẩu ngược lại nguyên liệu từ nước ngoài. Nhưng hiện nay nguồn nguyên liệu trà tại Việt Nam đang mang tính địa phương hơn. Hơn nữa, hiện một số vùng trồng trà như tại Đà Lạt đã cập nhật công nghệ sản xuất, cho ra thành phẩm là nguyên liệu chuyên dùng cho pha chế trà sữa, trà hoa quả.

Thương hiệu ngoại có lép vế?

Trên thị trường đồ uống của ngành F&B đã không còn cảnh xếp hàng để thưởng thức những ly trà sữa, cà phê của các thương hiệu ngoại như Gong Cha, Koi…

Thực tế, nhiều đánh giá của giới chuyên gia F&B cho rằng, kiểu trà sữa với vị quá ngọt, quá béo đặc trưng của các thương hiệu ngoại đến từ Đài Loan, Trung Quốc, Singapore đã không còn được chuộng. Thay vào đó là phong cách trà đậm vị, mang hơi hướng tự nhiên, thuần Việt từ nguồn nguyên liệu địa phương đã vươn lên chiếm ưu thế.

Minh chứng là những “ông lớn” như Gong Cha, Toco Toco, Dingtea, Koi Thé, Bobapop… đều có doanh thu và lợi nhuận đi lùi, thậm chí là giảm mạnh.

Có mặt tại Việt Nam năm 2015, hiện có 47 cửa hàng và không có hình thức nhượng quyền thương hiệu, Chuỗi KOI Thé từng có mức tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận rất ấn tượng trong 2 năm 2021 đến 2022, với mức tăng trưởng 60% doanh thu và 730% lợi nhuận.

Song thương hiệu trà sữa từ Đài Loan (Trung Quốc) cũng có kết quả kinh doanh không khả quan trong năm 2023 doanh thu thuần gần 320 tỷ đồng, giảm hơn 10% so với năm 2022, nhưng lợi nhuận sau thuế giảm mạnh đến hơn 50%, ở mức khoảng 23 tỷ đồng.

Cũng đến từ Đài Loan (Trung Quốc), mở cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam đầu năm 2013, theo đuổi mô hình take-away đầu tiên tại TP.HCM. Chuỗi Bobapop đang có hơn 150 cửa hàng tại Việt Nam nhưng ghi nhận mức lỗ liên tiếp 3 năm qua.

Năm 2023, Bobapop có doanh thu giảm hơn 30% so với năm 2022, chỉ đạt 55 tỷ đồng. Chuỗi này lỗ liên tiếp 3 năm, mức lỗ lớn nhất là năm 2021, với khoảng 8,5 tỷ đồng, năm 2023 lỗ khoảng 1,2 tỷ đồng.

Khả quan hơn các thương hiệu ngoại khác, năm 2023, Gong Cha thoát lỗ lũy kế nhờ có sự điều chỉnh trong cách vận hành kinh doanh và quản lý chi phí. Và nhờ lấn sân sang bán cà phê, thương hiệu trà sữa đình đám một thời này mang về doanh thu tăng 13% so với cùng kỳ, đạt gần 115 tỷ đồng. Lãi sau thuế cũng tăng đến gần 100%.