Các chuyên gia ADB cho rằng, tăng cường tính năng động của các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa bằng sự đổi mới và toàn cầu hóa là yếu tố then chốt giúp phục hồi các nền kinh tế Đông Nam Á bị tàn phá bởi đại dịch Covid-19.

Trong Báo cáo giám sát doanh nghiệp vừa và nhỏ châu Á (ASM) 2020 mà ADB mới công bố, tổ chức này đánh giá các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa là động lực then chốt của các nền kinh tế Đông Nam Á, chiếm trung bình 97% tổng số doanh nghiệp và 69% lực lượng lao động của các quốc gia Đông Nam Á trong giai đoạn 2010 - 2019. Khối doanh nghiệp này đóng góp trung bình tới 41% GDP của các quốc gia trong khu vực.

Ông Yasuyuki Sawada, chuyên gia kinh tế trưởng ADB, cho rằng: "Những doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa ở các nền kinh tế Đông Nam Á chủ yếu dựa vào thị trường nội địa và tinh thần kinh doanh của họ vẫn chưa đạt mức tối ưu. Hỗ trợ phát triển những doanh nghiệp này, đặc biệt trong việc ứng dụng công nghệ và tham gia các chuỗi cung ứng toàn cầu, sẽ góp phần tạo nên tăng trưởng đồng đều và trợ sức cho những nỗ lực phục hồi từ Covid-19".

Phần 1 trong Báo cáo ASM 2020 được công bố hôm nay đã đề cập chi tiết về các vấn đề tài chính và phi tài chính mà các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa Đông Nam Á đang phải đối mặt, ở cả cấp độ quốc gia và khu vực. Nó cũng phân tích những chính sách và quy định xung quanh sự phát triển của khối doanh nghiệp này và việc tiếp cận tài chính của họ tại từng quốc gia trong Đông Nam Á.

Tại Việt Nam, theo ADB, tính đến năm 2018, các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa chiếm 97,2% tổng số doanh nghiệp cả nước và sử dụng 38,0% lực lượng lao động. Doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa đóng vai trò nòng cốt, là động lực tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam, thế nhưng họ chủ yếu tham gia vào hoạt động thương mại truyền thống hoặc các ngành có hàm lượng công nghệ thấp.

Do vậy, đổi mới và quốc tế hóa sẽ là chìa khóa để thúc đẩy sự năng động của doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa Việt Nam; đồng thời cải thiện năng suất quốc gia. ADB đánh giá, thị trường tín dụng ngân hàng của Việt Nam đã được mở rộng nhưng tốc độ chậm đi kể từ năm 2018, trong khi tín dụng ngân hàng cho doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa tăng trưởng vừa phải, dù có các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ.

Tài chính vi mô chưa được đáp ứng được nhu cầu của các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa trong nước. Dù các dịch vụ tài chính số (DFS) vẫn chưa xuất hiện, nhưng chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025 được phê duyệt đầu năm (tháng 1/2020) được kỳ vọng thúc đẩy phát triển các dịch vụ tài chính số trong thời gian tới.

Các chuyên gia ADB khuyến nghị, tiếp cận tài chính, thiếu các nhà quản lý có trình độ, và tiếp cận công nghệ và thông tin vẫn là những rào cản quan trọng cần phải vượt qua để tiếp tục phát triển doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa và kinh tế Việt Nam nói chung.