Từ thông tin tại Đại hội đồng cổ đông của Công ty Đầu tư - Xây dựng Ricons (Ricons), dư luận nêu đích danh Công ty Xây dựng Coteccons (Coteccons) chây ì không trả nợ. Ricons lại thuộc một trong 2 nhóm liên danh cạnh tranh gói thầu 35.000 tỷ đồng của Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành với nhóm do Coteccons đứng đầu. Trong bối cảnh nhạy cảm này, Coteccons nói gì?

Công nợ kéo dài?

Ngày 23/6/2023, Ricons tổ chức Đại hội đồng cổ đông thường niên lần thứ XVI. Tại đây, một cổ đông chất vấn về việc một cổ đông lớn không thực hiện việc thanh toán công nợ, ảnh hưởng đến quyền lợi của các nhà đầu tư và nguồn vốn hoạt động của công ty. Trả lời, đại diện Ricons xác nhận có khoản nợ từ cổ đông lớn là tổ chức. Ban điều hành Ricons đã nhiều lần gửi công văn đề nghị thanh toán và sắp xếp cuộc họp thảo luận trên tinh thần tôn trọng các điều khoản của hợp đồng. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có kết quả.

“Khi đối tác không có thiện chí và sự hợp tác, không tôn trọng cam kết, dẫn đến khoản công nợ kéo dài thì Ricons buộc lòng phải có các biện pháp pháp lý mạnh mẽ hơn để yêu cầu cơ quan quản lý nhà nước hỗ trợ trong việc bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình”, đại diện lãnh đạo Ricons trả lời cổ đông.

Sau đó, dư luận rầm rộ thông tin, thậm chí có trang tin điện tử công bố đích danh Coteccons là cổ đông lớn của Ricons, nắm giữ 14,3% cổ phần, giá trị phần vốn góp này là hơn 301 tỷ đồng. Tuy nhiên, Coteccons lại đang nợ Ricons một khoản tiền lớn và “chây ì” không chịu trả.  Trong báo cáo tài chính năm 2019 của Ricons, khoản phải thu đối với Coteccons được ghi nhận là 687 tỷ đồng. Nhưng báo cáo tài chính hợp nhất năm 2020 của Coteccons, khoản phải trả Ricons lại chỉ là 226 tỷ đồng.

Rơi vào tình huống nhạy cảm

Thông tin trên được đưa ra trong tình huống hết sức nhạy cảm, khi đang trong quá trình chấm thầu gói thầu số 5.10 (Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình Nhà ga hành khách thuộc Dự án thành phần 3 - Dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn I), được đấu thầu lần 2, có giá trị hơn 35.000 tỷ đồng.

Gói thầu đấu thầu lần 2 này đóng hồ sơ ngày 12/6/2023, dự kiến chấm trong thời gian từ 1,5 tháng trở lên và nếu thuận lợi, tháng 9/2023 có thể khởi công.

Ở lần đấu này, gói thầu có 3 liên danh cạnh tranh nhau gồm: Liên danh Hoa Lư do Coteccons đứng đầu; Liên danh Vietur do Tập đoàn Công nghiệp và Thương mại xây dựng IC ISTAS (Thổ Nhĩ Kỳ) đứng đầu, cùng một số nhà thầu trong hệ sinh thái của ông Nguyễn Bá Dương như: Ricons, Newtecons và SOL E&C; Liên danh CHEC-BCEG-Vietnam Contractors, do nhà thầu Trung Quốc đứng đầu.

Trước đó, vào tháng 9/2022, gói thầu 5.10 đã được đấu thầu lần 1, song không có nhà thầu nào đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ, phải đấu lần thứ 2.

Không chỉ thuộc nhóm “đối thủ”, Ricons vốn là công ty thành viên của Coteccons. Năm 2019, thương vụ sáp nhập Ricons vào Coteccons bất thành. Năm 2020, sau sự cố giữa ban lãnh đạo cũ Coteccons và nhóm cổ đông ngoại, Ricons chính thức tách khỏi Coteccons và xây dựng hệ sinh thái riêng của mình, kéo theo nhiều nhân sự từ nơi cũ sang nơi mới.

Cùng với sự ly khai của Ricons, các thành viên khác trong hệ sinh thái Coteccons như Newtecons, BM Window, SOL E&C, Boho cũng tách ra. Đây đều là các doanh nghiệp thuộc sở hữu của ông Nguyễn Bá Dương (rời khỏi Coteccons năm 2020).

Sau sự tan rã trên, Coteccons dù vẫn sở hữu 14,3% cổ phần Ricons, nhưng gần như không có tác động đáng kể nào tới quá trình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp này.

Coteccons: Nợ dứt khoát trả, nhưng cần minh bạch

Tìm hiểu của phóng viên Báo Đầu tư, từ tháng 3/2023, Công ty luật L.N (xin chưa nêu tên) đại diện cho Ricons đã gửi nhiều văn bản tới Coteccons yêu cầu xác nhận công nợ và trả nợ. Chứng lý thể hiện, chuyện công nợ này không phải chỉ có một chiều, mà cả hai bên đều… nợ nhau.

Cụ thể, tính đến ngày 28/2/2023, tổng giá trị công nợ mà Coteccons phải trả cho Ricons là hơn 322 tỷ đồng; tổng giá trị công nợ Ricons phải trả cho Coteccons là trên 95 tỷ đồng. Đại diện cho Rincons đề nghị Coteccons phải tiến hành ký kết biên bản thỏa thuận về việc xác nhận và cấn trừ công nợ đã đến hạn thanh toán với số tiền hơn 87,3 tỷ đồng và tiến hành thanh toán cho Ricons hơn 23,6 tỷ đồng tiền chênh lệch công nợ còn lại của kỳ này. Các công nợ còn lại hoặc phát sinh sẽ được hai bên cấn trừ/thanh toán vào các đợt thanh toán sau theo từng điều khoản hợp đồng.

Theo đại diện cho Ricons, nếu doanh nghiệp không nhận được phản hồi hoặc Coteccons không thanh toán đúng hạn thì sẽ tiến hành tất cả các biện pháp pháp lý, bao gồm cả việc khởi kiện ra Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam để yêu cầu thanh toán nợ; trường hợp Coteccons không thực hiện nghĩa vụ thanh toán trong 3 tháng, thì được xem là mất khả năng thanh toán, nên phía Ricons sẽ có quyền yêu cầu Tòa án mở thủ tục phá sản với Coteccons…

Với mong muốn minh bạch thông tin, đại diện Coteccons đã làm việc với Báo Đầu tư, xác nhận có việc đại diện Ricons gửi nhiều văn bản thể hiện con số nợ hai bên và các thông tin mà phóng viên nêu trên.

“Coteccons là doanh nghiệp lớn. Với thực lực của chúng tôi hiện nay, số tiền nợ nêu trên rất nhỏ. Hiện tại, tổng tài sản của Coteccons là 20.042 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu là 8.236 tỷ đồng, tiền và tương đương tiền đạt tương ứng 4.224 tỷ đồng”, đại diện Coteccons nói.

Việc Coteccons chưa trả nợ hay ký nhận gì theo yêu cầu của Ricons là bởi, công nợ giữa hai bên có từ trước năm 2019, tức trước khi Ricons ly khai. Ở giai đoạn trước năm 2019, Coteccons và Ricons chịu sự điều hành và xác định như là những thành phần đóng góp cho một hệ sinh thái gồm 7 công ty thành viên có sự liên kết lẫn nhau. Trong quá trình hoạt động trong một hệ sinh thái, một số dự án Coteccons làm tổng thầu có phát sinh những công nợ cho Ricons với vai trò là nhà thầu phụ chưa được quyết toán xong.

Tương tự, một số dự án Ricons làm tổng thầu xây dựng phát sinh những giao dịch liên quan đến Coteccons với vai trò là nhà thầu phụ tại một số dự án và một số giao dịch cho thuê thiết bị giữa hai công ty.

Những công nợ phát sinh hiện nay vẫn chưa được quyết toán xong do vướng mắc về vấn đề xác định giá trị công nợ kèm theo những chứng từ đủ điều kiện về pháp lý.

Với các văn bản “đòi nợ” từ phía Ricons, Coteccons đã nhiều lần hồi đáp. Hai bên cũng tổ chức cuộc họp về vấn đề này. Theo đó, Coteccons cho hay, sẵn sàng trả nợ, chỉ đề nghị Ricons cung cấp được chứng từ theo giá trị công nợ để có cơ sở pháp lý rõ ràng, minh bạch.

“Quan điểm của chúng tôi là, khi các bên liên quan đã thực hiện giao dịch phát sinh công nợ thì phải trả đàng hoàng. Việc chi trả phải minh bạch, tuân thủ đúng quy định của các hợp đồng đã ký và quy định pháp luật. Đồng tiền bỏ ra không phải tiền túi cá nhân, mà là tài sản của các cổ đông, một xu cũng phải có đầy đủ chứng từ hợp pháp. Tuy nhiên, phía Ricons không chịu cung cấp, dẫn tới việc Coteccons khó khăn trong cơ sở pháp lý để trả nợ. Coteccons khẳng định, sẵn sàng hợp tác để giải quyết vấn đề”, đại diện Coteccons nói.