Chiều nay, 11/10, Bộ Công thương và Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN) tổ chức trao đổi thông tin về việc điều chỉnh giá bán lẻ điện.

Theo đó, giá bán lẻ điện bình quân là 2.103,1159 đồng/kWh (chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng) từ ngày 11/10/2024. Mức điều chỉnh này tương đương mức tăng 4,8% so với giá điện bán lẻ bình quân hiện hành.

Sau khi Bộ Công thương phát đi thông tin về kết quả kiểm tra giá thành sản xuất, kinh doanh điện năm 2023 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) với hiện trạng năm 2023 của EVN lỗ 34.244,96 tỷ đồng trong hoạt động kinh doanh điện thuần túy việc điều chỉnh giá điện đã trở nên cấp thiết. 

Theo kết quả kiểm tra liên ngành, tổng chi phí sản xuất, kinh doanh điện năm 2023 của EVN là 528.604,24 tỷ đồng, trong khi đó, doanh thu bán điện thương phẩm năm 2023 là 494.359,28 tỷ đồng. Như vậy, năm 2023, mua bán điện thuần tuý khiến EVN lỗ 34.244,96 tỷ đồng.

Tuy nhiên do có một số nguồn thu khác cũng trong sản xuất kinh doanh điện là 12.423,40 tỷ đồng, nên xét chung lại EVN lỗ năm 2023 là 21.821,56 tỷ đồng.

Trước đó năm 2022, đoàn kiểm tra cũng xác nhận mua bán điện thuần tuý khiến EVN lỗ 36.294,15 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau khi trừ thu nhập từ các hoạt động có liên quan đến sản xuất, kinh doanh điện trong năm 2022 là 10.058,36 tỷ đồng, chung cuộc EVN lỗ 26.235,78 tỷ đồng (không tính tới thu nhập từ sản xuất khác).

Như vậy, trong 2 năm 2022-2023, với hoạt động mua bán điện thuần tuý EVN lỗ 70.539,11 tỷ đồng (34.244,96 tỷ đồng + 36.294,15 tỷ đồng). Nếu trừ đi các khoản thu nhập khác liên quan đến sản xuất, kinh doanh điện, thì con số lỗ này tuy có giảm, nhưng vẫn là hơn 48.000 tỷ đồng (21.821,56 tỷ đồng + 26.235,78 tỷ đồng).

Tuy vậy, kết quả lỗ nói trên còn chưa tính 18.032,07 tỷ đồng là chênh lệch tỷ giá theo hợp đồng mua bán điện của các đơn vị phát điện từ năm 2019 đến năm 2023.

Thực trạng lỗ của EVN này cũng được các chuyên gia mổ xẻ kỹ càng. 

Ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và Tăng trưởng xanh nhận xét, cơ cấu giá thành điện cho thấy rõ hơn một nửa nguồn cung ứng là nhiệt điện than và khí, 1/3 là thủy điện và còn lại từ điện gió, mặt trời và các nguồn năng lượng khác.

Trong khi đó, nguồn than trong nước hạn chế, nguồn than chất lượng cao chủ yếu là nhập khẩu có giá cao. Nguồn điện khí cũng không còn các mỏ khí giá rẻ và phải nhập khẩu với giá cao hơn. Đây là những yếu tố khách quan khiến giá thành điện tăng cao.

“Khi giá thành sản xuất tăng cao trong khi giá bán ra không tương ứng nếu vẫn tiếp tục duy trì cơ chế giá bán điện hiện nay, trợ giá và bù lỗ thì EVN không đủ nguồn lực cho đầu tư", ông Sơn nói và nhấn mạnh, nếu không tiếp tục cải cách giá bán điện thì uy tín tài chính của EVN sẽ bị đánh giá thấp và không thể vay vốn.

Cạnh đó, mức giá điện này không thể thu hút được các nhà đầu tư tư nhân. Nếu duy trì giá điện hiện nay sẽ là cực kỳ nguy hiểm trong trung hạn, dài hạn và đảm bảo phát triển kinh tế.