Doanh nghiệp lớn giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng

Thống kê theo ngành nghề của Công ty cổ phần Báo cáo đánh giá Việt Nam (Vietnam Report) với 500 doanh nghiệp (DN) lớn nhất Việt Nam (VNR500), 1.000 DN nộp thuế lớn nhất Việt Nam (V 1.000) và 500 DN tăng trưởng nhanh nhất Việt Nam (FAST500) chỉ ra rằng, nhiều ngành nghề có tỷ lệ vay vốn ngân hàng dưới 50% vốn kinh doanh.

Đặc biệt, trong số này có những DN khẳng định không vay vốn ngân hàng. Đây là lý do mà các DN này có được tình trạng tài chính lành mạnh và ít bị ảnh hưởng bởi sự điều chỉnh trong chính sách tài chính hiện nay.

Khi được hỏi đâu là rào cản lớn nhất của DN khi vay vốn ngân hàng, hơn 39% số DN được hỏi cho rằng, những vấn đề thuộc về bản thân ngân hàng như nợ xấu, thanh khoản kém khiến các DN e ngại khi vay vốn. Chỉ 1/5 DN đánh giá khó khăn là do DN của mình không đủ tiềm lực và con số ít hơn nữa (18%) cho rằng, khó khăn là do những ưu đãi dành riêng cho DN nhà nước.

Phải chăng, những đặc quyền dành cho DN nhà nước không còn lớn như trước và mối quan hệ “cửa sau” của DN với ngân hàng không còn là nhân tố thứ yếu giúp DN nhanh chóng và dễ dàng tiếp cận với nguồn tín dụng.

Để khơi thông dòng tín dụng của DN, việc quan trọng hơn cả lúc này là phải giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong chính ngân hàng.

Ngân hàng lớn hiện diện tốt

Điều đáng nói là, hình ảnh của ngành ngân hàng Việt Nam trên truyền thông đang dần được cải thiện. Kết quả nghiên cứu theo phương pháp mã hóa thông tin theo ngành cho thấy, các đánh giá tích cực về các ngân hàng trong quý II/2013 đang có chiều hướng tăng lên, cùng với đó, khoảng cách giữa hai đường tích cực và tiêu cực cũng rộng hơn.

Những đánh giá tích cực chủ yếu dành cho các ngân hàng có kết quả hoạt động tốt và được đánh giá tín nhiệm cao, giành nhiều giải thưởng uy tín... Các đánh giá tiêu cực đa phần về kết quả hoạt động không tốt, các vấn đề lương thưởng của nhân viên bị cắt giảm và sự tắc nghẽn nguồn tín dụng.

Các tháng có thông tin tích cực vượt trội là 9/2012, 1/2013 và 4/2013, chủ yếu đến từ những dự báo về ảnh hưởng tích cực của tái cơ cấu ngành ngân hàng tới hiệu quả hoạt động kinh doanh, hay từ những diễn biến tích cực của toàn nền kinh tế.

Tháng 2/2013, lượng tin tiêu cực gia tăng do những dự báo không mấy khả quan về triển vọng ngành ngân hàng năm 2013 trước sự giảm sút kết quả hoạt động trong năm 2012. Tuy nhiên, sự gia tăng tin tiêu cực này chỉ mang tính thời điểm trong tháng và được điều chỉnh bởi luồng thông tin tích cực từ thị trường tài chính ngay trong tháng 3 sau đó.

Về tổng thể, các ngân hàng được đánh giá tích cực hơn trong giai đoạn từ tháng 9/2012 đến tháng 6/2013 so với 8 tháng trước đó. Đặc biệt, không có ngân hàng nhận điểm “âm” khi tính toán hiệu số đánh giá tích cực và tiêu cực.

Đặc biệt, nhóm ngân hàng lớn vẫn có sự hiện diện nổi bật hơn nhóm ngân hàng quy mô nhỏ, trong đó 4 ngân hàng lớn nhất đều có vốn sở hữu của Nhà nước.

Điều đáng nói là, top 10 các ngân hàng có sự hiện diện lớn nhất hầu như không thay đổi so với kết quả nghiên cứu từ tháng 1 đến tháng 8/2012, tuy có sự xáo trộn về vị trí; duy chỉ có ngân hàng VIB ra khỏi top 10 và được thay thế bởi Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội với luồng thông tin tích cực sau khi hợp nhất với Habubank.

Điều này cho thấy, sự quan tâm của giới truyền thông sẽ ưu tiên hơn đối với ngân hàng có quy mô và vị thế lớn, hoặc những ngân hàng có sự thay đổi mạnh mẽ. Rõ ràng, các ngân hàng nhỏ muốn thu hút sự chú ý của truyền thông cần phải đầu tư thay đổi về chất nhiều hơn nữa.

Với đặc thù ngành nghề dịch vụ, uy tín truyền thông có ý nghĩa rất quan trọng trong quyết định lựa chọn ngân hàng của người dân, DN và các đối tác đầu tư, là yếu tố góp phần tạo nên sự tăng trưởng của các ngân hàng.

Những số liệu trên đây đã chỉ ra rằng, việc làm đẹp hình ảnh của một ngân hàng trên truyền thông là mục tiêu và cũng là nhiệm vụ của tất cả các ngân hàng, đòi hỏi phải có sự đầu tư thời gian và tâm huyết để xây dựng thành một chiến lược truyền thông toàn diện, nếu muốn tận dụng truyền thông như một công cụ marketing hình ảnh và củng cố uy tín một cách hiệu quả.

Một số giải pháp có thể tham khảo bao gồm: mở rộng phạm vi chủ đề hiện diện trên truyền thông; tăng cường tiếng nói từ các đại diện ngân hàng; trao đổi trực diện về các vấn đề của khách hàng.

Nhìn chung, khi ngành ngân hàng trong nước và toàn cầu đang dần hướng tới sự minh bạch, việc chủ động tham gia quá trình thông tin của chính các ngân hàng trở nên ngày càng cần thiết. Chủ động lựa chọn và kiểm soát các chủ đề của thông tin, hay tăng cường phát ngôn từ phía ngân hàng, tìm hiểu và trao đổi trực tiếp về các vấn đề mà khách hàng quan tâm là chìa khóa nhằm nâng cao hình ảnh của mỗi ngân hàng trong mắt công chúng trên truyền thông.

(*) Chuyên gia phân tích (Vietnam Report)

Minh Phan (*)