Mối nguy hiểm tiềm ẩn

Các triệu chứng ngộ độc rượu có thể xuất hiện ngay sau khi uống hoặc một thời gian sau đó, tùy vào mức độ ngộ độc. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, nôn mửa và khó thở. Trong những trường hợp nghiêm trọng, người bị ngộ độc có thể rơi vào trạng thái hôn mê, mất ý thức.

Ngộ độc rượu có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau.

Thứ nhất, uống quá nhiều rượu trong thời gian ngắn là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ngộ độc cồn cấp tính. Việc tiêu thụ một lượng lớn rượu làm cơ thể không kịp đào thải và xử lý hết lượng cồn, dẫn đến tình trạng say rượu, mất kiểm soát và các triệu chứng nguy hiểm như khó thở, rối loạn ý thức.

Thứ hai, rượu giả hoặc rượu kém chất lượng cũng là nguyên nhân không thể bỏ qua. Những loại rượu này thường có chứa methanol (cồn công nghiệp) hoặc các chất độc hại khác, có thể gây ngộ độc nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan, thận và hệ thần kinh trung ương.

Một ví dụ điển hình là sự việc xảy ra vào dịp Tết Nguyên đán năm 2023 tại một số tỉnh miền Tây Nam bộ, nơi hơn 20 người bị ngộ độc methanol sau khi uống phải rượu không rõ nguồn gốc. Hậu quả là, nhiều người phải nhập viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu, suy thận và suy gan.

Ngoài ra, việc lựa chọn thực phẩm không phù hợp khi uống rượu cũng có thể làm gia tăng nguy cơ ngộ độc. Một số loại thực phẩm chế biến sẵn hoặc thực phẩm không bảo đảm an toàn có thể gây phản ứng không tốt với rượu, dẫn đến các vấn đề về dạ dày, tiêu hóa, thậm chí là ngộ độc thực phẩm.

Mới đây, vào trưa 19/12/2024, tại quận Long Biên (Hà Nội), một vụ ngộ độc thực phẩm nghiêm trọng đã xảy ra, khiến hai người tử vong và nhiều người khác phải nhập viện cấp cứu. Trong số 20 bệnh nhân nhập viện, 14 bệnh nhân bị hội chứng sốc nhiễm trùng, nhiễm độc - toan chuyển hóa tăng lactate. Cơ quan chức năng đã xác định nguyên nhân là do ngộ độc hóa chất acetonitrile có trong rượu trắng mà những người tham gia bữa tiệc đã uống.

Tiếp theo, vào ngày 22/12/2024, Bệnh viện Vũng Tàu tiếp nhận 4 bệnh nhân nhập viện với nghi ngộ độc rượu methanol. Một bệnh nhân trong số này đã hôn mê. Đây là một ví dụ điển hình về tác hại của việc sử dụng rượu không rõ nguồn gốc, thường chứa methanol - một chất cực kỳ nguy hiểm.

Ngộ độc rượu, đặc biệt là rượu không rõ nguồn gốc hoặc rượu tự nấu, cũng là vấn đề nghiêm trọng dịp cuối năm. Các cơ quan chức năng đã cảnh báo về nguy cơ ngộ độc rượu gia tăng trong các ngày lễ tết, khi nhiều người lạm dụng rượu.

“Những loại rượu không rõ nguồn gốc, đặc biệt là rượu thủ công, thường được pha trộn với cồn công nghiệp methanol để tăng nồng độ cồn và giảm chi phí sản xuất. Methanol khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành acid formic và formaldehyde, gây tổn thương nghiêm trọng đến gan, thận và hệ thần kinh, có thể dẫn đến mù lòa, tử vong”, TS. Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) nói.

Phòng ngừa cách nào?

Để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc rượu, đặc biệt trong dịp lễ tết, mỗi người cần chú ý đến một số nguyên tắc cơ bản. Theo khuyến cáo, người dân cần uống rượu một cách có kiểm soát và không vượt quá mức cho phép để giảm nguy cơ ngộ độc cồn. Một trong những nguyên tắc quan trọng là không uống rượu khi bụng đói. Uống khi chưa ăn sẽ khiến cơ thể hấp thụ cồn nhanh chóng, làm tăng nguy cơ ngộ độc. Ngoài ra, khi cảm thấy say hoặc có các triệu chứng chóng mặt, buồn nôn, cần dừng ngay việc uống rượu và chuyển sang uống nước lọc hoặc các đồ uống không cồn để cơ thể hồi phục.

Khi lựa chọn rượu, cần đảm bảo chỉ mua rượu tại các cửa hàng, cơ sở uy tín, có nguồn gốc rõ ràng. Tránh mua các loại rượu không rõ nguồn gốc, đặc biệt là rượu giả hoặc rượu kém chất lượng, vì chúng có thể chứa các chất độc hại như methanol. Đảm bảo kiểm tra nhãn mác và hạn sử dụng của rượu để tránh việc sử dụng sản phẩm đã hết hạn.

Bên cạnh đó, việc không kết hợp rượu với các chất gây hại khác là rất quan trọng. Rượu có thể tương tác với một số loại thuốc, khiến cơ thể dễ gặp phải các phản ứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến gan, thận và hệ tiêu hóa. Đặc biệt, nên tránh kết hợp rượu với các thực phẩm không an toàn, như hải sản sống hoặc thịt chưa chín, vì điều này có thể khiến cơ thể dễ bị nhiễm khuẩn hoặc ngộ độc thực phẩm.

Theo TS. Nguyễn Trung Nguyên, trong dịp cuối năm, người dân cần uống rượu bia ở mức nguy cơ thấp nhất trong một lần uống, uống từ từ, kết hợp với sử dụng đồ ăn, xen kẽ với nước lọc.

Đặc biệt, người thân cần chú ý theo dõi người say rượu. Nếu người say vẫn nhận biết được thì nên cho ăn uống thực phẩm có đường, tinh bột như gạo, ngô, khoai, sắn, sữa, nước hoa quả có đường, nước canh, cháo loãng... để có năng lượng, nếu không dễ bị hạ đường huyết. Đồng thời, gia đình cần chú ý quan sát những dấu hiệu nặng ở người thân để đưa đi cấp cứu kịp thời.

Chẳng hạn, nếu uống phải rượu methanol, bệnh nhân sẽ bị nhức đầu, lơ mơ, mất tri giác, mất thị lực, hôn mê. Các triệu chứng trên thường không xảy ra ngay trong cuộc nhậu, mà hầu hết bệnh nhân rơi vào tình trạng nguy kịch sau 1 ngày. Nếu không được nhập viện, điều trị kịp thời, nguy cơ tử vong rất cao.

Có những ca nặng, dù được cứu sống, nhưng việc điều trị rất khó khăn. Ngoài thở máy, bệnh nhân phải lọc máu liên tục kèm các giải pháp lọc độc chất, với chi phí điều trị có thể tốn hàng trăm triệu đồng.