Sáng 24/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường về Dự thảo Luật Công đoàn sửa đổi (Dự thảo). Đây là dự án luật đã được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 7 với các ý kiến còn khác nhau về tài chính công đoàn.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Kỳ họp này phản ánh, nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục duy trì mức kinh phí công đoàn 2%.

Một số ý kiến khác chưa đồng tình với mức kinh phí công đoàn 2% và đề nghị kinh phí công đoàn do tổ chức, doanh nghiệp ngoài nhà nước đóng theo đóng góp theo tự nguyện; xem xét giảm mức kinh phí công đoàn; không thu kinh phí công đoàn 2% đối với đơn vị đã có tổ chức đại diện của người lao động khác.

Các ý kiến này cũng đề nghị quy định lộ trình giảm dần tỷ lệ kinh phí công đoàn và giao Chính phủ quy định chi tiết; kinh phí công đoàn của tổ chức, doanh nghiệp ngoài Nhà nước đóng góp theo tự nguyện.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải thích, kể từ khi có Luật Công đoàn năm 1957, kinh phí công đoàn được thực hiện liên tục, việc Luật hóa và duy trì nguồn thu 2% kinh phí công đoàn nhằm chăm lo cho người lao động và bảo đảm bộ máy hoạt động công đoàn, thể hiện sự ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa, thông qua việc xây dựng và thực thi chính sách của Đảng, Nhà nước đối với hoạt động công đoàn.

Việc tiếp tục duy trì 2% kinh phí công đoàn nhằm thể chế hóa chủ trương tại Nghị quyết số 02 là “Duy trì nguồn lực hiện có; thu kinh phí công đoàn và khuyến khích xã hội hoá nguồn lực để công đoàn thực hiện tốt nhiệm vụ được giao”.

Nguồn kinh phí này, theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội giữ vai trò quan trọng, có ý nghĩa quyết định trong việc bảo đảm nguồn tài chính để Công đoàn Việt Nam, nhất là công đoàn cơ sở thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình trong việc chăm lo phúc lợi xã hội cho người lao động, đặc biệt là chăm lo, đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động. Cũng là thể hiện việc đồng hành, phối hợp cùng với doanh nghiệp, người sử dụng lao động quan tâm chăm lo đời sống, phúc lợi, động viên, khích lệ người lao động gắn bó với đơn vị và cũng thúc đẩy doanh nghiệp, người sử dụng lao động có trách nhiệm hơn đối với người lao động của mình thông qua công đoàn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng cho biết, Dự thảo Luật đã bổ sung một số nhiệm vụ chi mới để phù hợp với thực tiễn như: Chi cho công đoàn cơ sở mà tại đó tổ chức, doanh nghiệp gặp khó khăn được miễn, giảm đóng kinh phí công đoàn; Chi cho việc xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân thuê, xây dựng công trình công cộng cho đoàn viên, người lao động, thiết chế công đoàn chủ yếu từ số tài chính công đoàn tích luỹ của cấp tỉnh, thành phố và tương đương và của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.

Trong bối cảnh hoạt động công đoàn thời gian tới, việc bảo đảm nguồn lực để thu hút, tập hợp người lao động là rất cần thiết, nhiệm vụ hoạt động của công đoàn chắc chắn sẽ phải mở rộng hơn, báo cáo nêu.

Vẫn theo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, kinh phí công đoàn được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế của doanh nghiệp. Đồng thời, theo báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam. Kinh phí công đoàn chiếm tỷ trọng nhỏ trong chi phí của doanh nghiệp (trung bình khoảng 0,38%), có ít kiến nghị của doanh nghiệp liên quan đến nộp 2% kinh phí công đoàn. Do đó có thể cho rằng, vấn đề 2% kinh phí công đoàn không phải là gánh nặng cho doanh nghiệp.

Vì vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Quốc hội được giữ quy định về mức kinh phí công đoàn 2%.

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Trần Nhật Minh (Nghệ An), Thái Quỳnh Mai Dung (Vĩnh Phúc) thể hiện sự đồng tình với việc duy trì phí công đoàn 2% vì những lý do như trên.

Điểm mới đáng chú ý là Dự thảo không còn quy định cứng về tỷ lệ phân phối kinh phí công đoàn. Một số vị đại biểu tán thành quy định này để đảm bảo quyền tự quyết của tổ chức công đoàn.

Theo nghị trình, Luật Công đoàn sửa đổi sẽ được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ tám này.